Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2022

Παρουσίαση Ημερολογίου ΣΜΕΔ και γιορτή

 


Στις 17 Δεκεμβρίου, στις 19:00, στο Πέρασμα (Ζωοδόχου Πηγής 97 & Ισαύρων), παρουσιάζουμε το Ημερολόγιό μας για το 2023. Συζήτηση με τη Μυρτώ Καλοφωλιά, το Νίκο Κούρκουλο και μέλη της μεταφραστικής ομάδας Less-Than-White για τον συγγραφέα, για ζητήματα φυλής και φύλου, για τα μεταφραστικά προβλήματα που αυτά δημιουργούν, αλλά και για την εμπειρία της συλλογικής μετάφρασης και επιμέλειας. Θα ακολουθήσει συναυλία με την Eliana One Woman Band και τις θρυλικές Dudettes, και γιορτή με φαγητό και ποτό, για την οικονομική ενίσχυση του συλλόγου. Στο χώρο θα μπορεί κανείς να προμηθευτεί το ημερολόγιο του 2023, φυσικά, αλλά και μερικά από τα επίσης συλλογικά μεταφρασμένα διηγήματα των προηγούμενων ετών. 

Δείτε την επίσημη σελίδα της εκδήλωσης.

 

 

Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2022

Ημερολόγιο 2023

 

Κυκλοφόρησε το Ημερολόγιο του ΣΜΕΔ για το 2023

 


Για έκτη συνεχόμενη χρονιά, ο ΣΜΕΔ παρουσιάζει σε ημερολόγιο-βιβλιαράκι ένα διήγημα συλλογικά μεταφρασμένο και επιμελημένο, κάτι που θα μείνει στη βιβλιοθήκη και μετά το τέλος της χρονιάς. Το 2018 ήταν το Ένα Όνειρο του Γουίλιαμ Μόρις, το 2019 ήταν Ο Παράδεισος των εργένηδων και τα Τάρταρα των παρθένων του Χέρμαν Μέλβιλ, το 2020 ήταν Η ιστορία της γριάς παραμάνας  της Ελίζαμπεθ Γκάσκελ, το 2021 ήταν Οι καλόγριες του Ρέντχιλ της Κάθριν Λουίζας Πέρκις, το 2022 ήταν το Δύο μέρες στην απομόνωση του Έντουαρντ Μπέλαμι.* Φέτος, προτείνουμε ένα διήγημα, με πολλές προεκτάσεις, του αφροαμερικανού συγγραφέα και πρωτοπόρου ακτιβιστή Τσαρλς Τσέσνατ και ευχόμαστε –όπως πάντα– μια καλή και αγωνιστική χρονιά!

Μπορείτε να προμηθευτείτε το ημερολόγιο από τα γραφεία του Συλλόγου, από αυτοοργανωμένους χώρους και γραφεία σωματείων σε όλη την Ελλάδα και σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία: στο κέντρο της Αθήνας (Ναυτίλος, Εκδόσεις των Συναδέλφων, Αλφειός και Jimmy's Hall), στην Κυψέλη (Μετεωρίτης, Φ. Νέγρη 68, Redn Noir, Δροσοπούλου 52, και Literature House, Δροσοπούλου 67), στο Παγκράτι (Πλειάδες, Σπ. Μερκούρη 62), στα Πετράλωνα (Αμόνι, Πλατεία Μερκούρη, και Αντίπνοια), στο Κουκάκι (Little Tree, Καβαλλότι 2, και Librofilo & Co, Βεΐκου 101), στην Καλλιθέα (Αργία, Δαβάκη 42, και Zátopek, Π. Τσαλδάρη 209), στη Θεσσαλονίκη (Κεντρί, Oblik, Ακυβέρνητες Πολιτείες, Ποέτα, Infolibre και Belleville sin patron), στα Γιάννενα (Βιβλία Ανομίας), στην Κέρκυρα (Αντινομία), στο Ναύπλιο (Αποσπερίτης, Λ. Αμαλίας 30), στην Καλαμάτα (Αντιφασιστική Κίνηση, Ηφαίστου 4), στο Ηράκλειο (Χοχλιός) και αλλού. (Η ανάρτηση θα ενημερώνεται.) Η επίσημη παρουσίαση του Ημερολογίου 2023 θα γίνει το Σάββατο 17 Δεκεμβρίου στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι «Πέρασμα».

* Απομένουν αντίτυπα του Ημερολογίου 2019 (Χέρμαν Μέλβιλ), του Ημερολογίου 2021 (Κάθριν Λουίζα Πέρκις) και του Ημερολογίου 2022 (Έντουαρντ Μπέλαμι). Υπάρχουν επίσης διαθέσιμα αντίτυπα μιας παλιότερης έκδοσης του συλλόγου: Μεταξύ γραφής και ανάγνωσης: Κείμενα για την επιμέλεια.  

Για κάθε ζήτημα σχετικά με τη διακίνηση του Ημερολογίου του ΣΜΕΔ, επικοινωνήστε μαζί μας:
e-mail syl.smed@gmail.com

 

Τρίτη 22 Νοεμβρίου 2022

Utopia ή μήπως Dystopia;

 Καταγγελία για μη πληρωμή συναδέλφου από εκδοτικό οίκο


Η δουλειά μας δεν είναι πολυτέλεια, η εργασία μας δεν είναι δώρο για να τη χαρίζουμε και τα προσόντα μας, η εμπειρία μας και οι επαγγελματικές μας προσδοκίες δεν είναι φτερό στον άνεμο. Τα κομβικά ζητήματα επαγγελματικής και προσωπικής αξιοπρέπειας δεν φαίνεται να πτοούν όμως τους κάθε είδους επιχειρηματίες που εμφανίζονται στον εκδοτικό χώρο και με θράσος ξεστομίζουν υποσχέσεις, εκμεταλλευόμενοι την ανάγκη των συναδέλφων.

Τελευταίο παράδειγμα, οι εκδόσεις Utopia. Στην περίπτωση που μας καταγγέλθηκε, ο επικεφαλής των εκδόσεων ζήτησε από συνάδελφο ένα δοκιμαστικό 20 (!) σελίδων και κατόπιν της ανέθεσε την επιμέλεια ενός άλλου βιβλίου χωρίς να προηγηθεί συμφωνητικό, χωρίς να οριστεί αμοιβή, αλλά μόνο με την προφορική υπόσχεση ότι θα την προσλάβει σε συγκεκριμένη ημερομηνία ως μισθωτή και ότι η αμοιβή για την επιμέλεια του βιβλίου θα συμπεριληφθεί στις αποδοχές της ως μπόνους μετά την πρόσληψή της.

Αφού όμως η συνάδελφος παρέδωσε το πρώτο μέρος της εργασίας, από το οποίο της είχε ζητηθεί να ξεκινήσει (επιμέλεια των σημειώσεων έκτασης εκατό σελίδων – περίπου 47.000 λέξεων), ο εκδότης ως διά μαγείας εξαφανίστηκε. Οι επανειλημμένες προσπάθειες της συναδέλφου να επικοινωνήσει μαζί του αποδείχτηκαν άκαρπες, η συμφωνημένη ημερομηνία πρόσληψης πέρασε και έγινε φανερό ότι οι εκδόσεις δεν είχαν πρόθεση ούτε να πληρώσουν τη συνάδελφο για τη δουλειά της ούτε να την προσλάβουν. Όταν, ένα μήνα αργότερα, η ίδια ζήτησε να καταβληθεί η αμοιβή της, έλαβε την εξοργιστική απάντηση ότι δεν τη δικαιούται (!). Στην επικοινωνία του συλλόγου μας με τον εκδότη, ο ίδιος είχε το θράσος να ισχυριστεί ότι ολόκληρο το βιβλίο ανατέθηκε ως δοκιμαστικό, επιβεβαιώνοντας ότι αρνείται να πληρώσει για το έργο που έχει εδώ και μήνες παραλάβει.

Το έδαφος για τέτοιες άθλιες πρακτικές εκμετάλλευσης είναι γνωστό και δεν είναι άλλο από αυτό που διαμορφώνουν οι κρατικές πολιτικές: η δυσκολία των νέων συναδέλφων να ανοίξουν βιβλία και να πληρώνουν εξαρχής δυσβάσταχτες εισφορές χωρίς καν να έχουν εγγυημένα έσοδα σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η πληρωμή με τίτλο κτήσης ροκανίζει άνω του 40% της αμοιβής, αλλά και η απουσία θεσμικά κατοχυρωμένων κατώτατων τιμών για τη μετάφραση και την επιμέλεια κειμένων αφήνουν την καθεμιά και τον καθένα από εμάς εκτεθειμένο στις αρπακτικές και κερδοσκοπικές διαθέσεις εργοδοτών. Έτσι οι υποσχέσεις για μια θέση μισθωτού και η πρακτική της ανάθεσης πολυσέλιδων «δοκιμαστικών» γίνονται παγίδα για απλήρωτη εργασία. Οι ευθύνες βαραίνουν σαφέστατα τις επιχειρήσεις που προβαίνουν σε τέτοιες πρακτικές και στη συνέχεια επιχειρούν να τις συγκαλύψουν με γελοίες δικαιολογίες.

Ως Σύλλογος απαιτούμε την άμεση πληρωμή της συναδέλφου και ενημερώνουμε το αναγνωστικό κοινό για την αθέμιτη στάση των εκδόσεων Utopia. Επιπλέον, καλούμε όλους τους συναδέλφους να επαγρυπνούν απέναντι σε εργοδότες που προσπαθούν να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους εξαπατώντας και εντέλει αφήνοντας απλήρωτους τους εργαζόμενους, σε βάρος των οποίων πλουτίζουν.


 

 

 

 

 

 

Παρασκευή 4 Νοεμβρίου 2022

9 Νοέμβρη: Απεργία!

 


Συμμετέχουμε στην απεργία της 9ης Νοέμβρη.

Ενάντια στην ακρίβεια, στη συνεχή υποτίμηση της ζωής και της δουλειάς μας από τους εργοδότες και το κράτος, στην καταστολή των εργατικών και κοινωνικών αγώνων.

Διεκδικούμε την κατοχύρωση αξιοπρεπών αμοιβών και συνθηκών εργασίας για όλες και όλους και την παύση των ληστρικών εισφορών που μας επιβάλλονται. 

ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ,
ΟΧΙ ΑΛΛΑ ΚΕΡΔΗ ΤΟΥΣ ΣΤΙΣ ΔΙΚΕΣ ΜΑΣ ΠΛΑΤΕΣ.

 ΝΑ ΑΝΤΙΣΤΑΘΟΥΜΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ!

 Απεργιακή συγκέντρωση: Τετάρτη 9 Νοέμβρη, 11.00 στα Χαυτεία

 

Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου 2022

Όχι μετρό στην Πλατεία!

  


Ψήφισμα συμπαράστασης του Συλλόγου Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών προς την Ανοιχτή Συνέλευση «Όχι μετρό στην πλατεία Εξαρχείων»:

 

Μεγάλη πορεία πραγματοποιήθηκε το απόγευμα του Σαββάτου 24 Σεπτεμβρίου ενάντια στη δημιουργία σταθμού μετρό στην πλατεία Εξαρχείων. Την παραμονή είχε αφαιρεθεί και το άγαλμα της πλατείας, γεγονός που ήρθε σαν κερασάκι στην τούρτα μετά το κόψιμο των δέντρων και την περίφραξη της πλατείας με τις περίφημες λαμαρίνες που φρουρούνται δρακόντεια από αστυνομικούς κάθε είδους και χρωματισμού. Οι τελευταίοι παρενοχλούν, προσάγουν και συλλαμβάνουν κατά βούληση. Μέχρι και αύρα εμφανίστηκε το προηγούμενο διάστημα για να πατάξει τις αντιδράσεις. Μέτρα που μοιάζουν κάπως ακραία δεδομένης της φύσης του εγχειρήματος: της κατασκευής ενός απλού σταθμού μετρό. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Ο σταθμός του μετρό πάνω στην πλατεία εκτός από άχρηστος –τα Εξάρχεια έχουν εύκολη πρόσβαση σε όλες τις συγκοινωνίες του κέντρου– δεν είναι καθόλου αθώος και κρύβει πίσω του μια σειρά από σκοπιμότητες. Η κατασκευή του εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ανάπλασης και «εξυγίανσης» των Εξαρχείων, η οποία εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια, ξεκινώντας με την ακραία εμπορευματοποίηση της περιοχής και την αστυνομοκρατία, με σκοπό τον εκτοπισμό κάθε είδους αντίστασης και σιγά σιγά ακόμα και των κατοίκων της. Η κυβέρνηση έχει κάθε λόγο να επιθυμεί τον πολιτικό αποχρωματισμό των Εξαρχείων και τη μετατροπή τους σε έναν ακίνδυνο χώρο διασκέδασης και διέλευσης. Ταυτόχρονα, συντελείται μια γενικευμένη επίθεση στους πράσινους και δημόσιους χώρους (λόφος Στρέφη, πάρκο Κύπρου και Πατησίων, πάρκο Δρακόπουλου), με τον Δήμο Αθηναίων να τους παραχωρεί σε ιδιωτικές εταιρείες και να απαντά με καταστολή στις αντιδράσεις των κατοίκων.

Τα Εξάρχεια είναι παραδοσιακά μια περιοχή που συγκεντρώνει τους περισσότερους εκδοτικούς οίκους, βιβλιοπωλεία και τυπογραφεία. Στεγάζει πληθώρα σωματείων και πολιτικών συλλογικοτήτων, καλλιτεχνικές ομάδες και χίλια δυο εγχειρήματα από τα κάτω. Όλοι έχουμε περάσει από εκεί είτε για δουλειά είτε για διασκέδαση, κι άλλοτε έχουμε συναντηθεί στους κοινούς μας αγώνες. Η απονοηματοδότησή τους μας αφορά άμεσα!

Στην πλατεία Εξαρχείων συνεχίζουν να πραγματοποιούνται διαρκώς δράσεις ενάντια στην κατασκευή του μετρό. Σας καλούμε όλους να συμμετάσχετε και να τις στηρίξετε.

 Όχι μετρό στην πλατεία Εξαρχείων!


 

Κυριακή 21 Αυγούστου 2022

Καλοκαίρι στη Νέα Υόρκη

  


Μέσα στο καλοκαίρι, στις 20 Ιουλίου, έγινε η πρώτη μετά από δεκαετίες απεργία στην εταιρεία HarperCollins, έναν από τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους για την αγγλική γλώσσα (που τώρα ανήκει στο συγκρότημα News Corp του Rupert Murdoch): βλ. π.χ. εδώ και εδώ. Τα αιτήματα των απεργών περιλαμβάνουν αύξηση αποδοχών, βελτιώσεις στις παροχές οικογενειακών αδειών κ.ά., αλλά και δέσμευση από τον εκδοτικό οίκο για ποικιλομορφία / διαφορετικότητα στο προσωπικό του (θετικές διακρίσεις σε φύλο, εθνότητα, χρώμα) και ισχυρότερη προστασία του συνδικαλισμού.

Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του συνδικαλιστικού οργάνου Local 2110 of the UAW (United Auto Workers), που αντιπροσωπεύει πάνω από 250 εργαζομένους της HarperCollins στα τμήματα σχεδιασμού, νομικής σύνταξης, μάρκετινγκ, διαφήμισης και πωλήσεων, και της διοίκησης της εταιρείας για μία νέα συλλογική σύμβαση εργασίας ξεκίνησαν τον Δεκέμβρη του 2021 όταν έληγε η ετήσια παράταση λόγω πανδημίας της προηγούμενης συλλογικής σύμβασης. Η εταιρεία, παρότι σημείωσε ρεκόρ κερδών μέσα στην πανδημία, μέχρι στιγμής δεν έχει δείξει διάθεση για συμφωνία. Αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η απόφαση για απεργία ψηφίστηκε σχεδόν ομόφωνα από τους εργαζόμενους (99,5%).

Σχετική ανακοίνωση μπορείτε να δείτε και εδώ.

 


* Το σύνθημα στο μαύρο πλακάτ αναφέρεται σε ένα από τα διάσημα μπεστ-σέλερ του εκδοτικού οίκου, Where the wild things are του Maurice Sendak. Καθώς η αντίστοιχη ταινία έχει κυκλοφορήσει στα ελληνικά με τον τίτλο Στη χώρα των μαγικών πλασμάτων, θα μπορούσαμε να μεταφράσουμε ελεύθερα: «Στη χώρα των κακοπληρωμένων μαγικών πλασμάτων».

 

Κυριακή 3 Ιουλίου 2022

Webinar στο Ιόνιο: ΣΜΕΔ και πνευματικά δικαιώματα

 


H DfltiVoice είναι μια ομάδα φοιτητών και φοιτητριών του ΤΞΓΜΔ του Ιονίου Πανεπιστημίου με πλούσια δράση. Την Παρασκευή 4 Μαρτίου 2022, η ομάδα DfltiVoice προσκάλεσε τον Σύλλογο Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών σε ένα webinar γνωριμίας με ειδικότερο θέμα τα πνευματικά δικαιώματα των μεταφραστών.  

 

Τετάρτη 15 Ιουνίου 2022

Ένα χρόνο μετά, ο αγώνας συνεχίζεται

 

 

Ένα χρόνο μετά την ψήφιση του αντεργατικού - αντισυνδικαλιστικού νόμου Χατζηδάκη (4808/21), ο αγώνας για την κατάργησή του συνεχίζεται! 

 Εργατική συγκέντρωση στον πεζόδρομο της Κοραή
και πορεία στη Βουλή

Πέμπτη 16 Ιουνίου
στις 7 μμ.

 


 

Πέμπτη 9 Ιουνίου 2022

Σύγκληση Γενικής Συνέλευσης για το Σάββατο 18 Ιουνίου

 


Τo Σάββατο 18 Ιουνίου 2022, στις 19.00, συγκαλείται η δεύτερη Τακτική Γενική Συνέλευση του ΣΜΕΔ για το έτος 2022, στα γραφεία του Συλλόγου (Μαυρικίου 8 & Μαυρομιχάλη, Νεάπολη Εξαρχείων). Υπενθυμίζουμε ότι η συνέλευση, ως δεύτερη επαναληπτική, θα διεξαχθεί με απαρτία των παρευρισκομένων μελών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τον νόμο.

 Θέματα της Ημερήσιας Διάταξης: 

  1. Το παρόν και το μέλλον του Συλλόγου.
  2. Ενημέρωση για το ζήτημα των γραφείων.
  3. Πρόσφατες καταγγελίες συναδέλφων.
  4. Προγραμματισμός δράσεων για την επόμενη περίοδο.
  5.  Άλλα τρέχοντα ζητήματα. 

 Το ΔΣ

 

Παρασκευή 3 Ιουνίου 2022

Τι υπάρχει πίσω από τις σελίδες των βιβλίων

 Μια πάντα χρήσιμη υπενθύμιση

 

Μοιράσαμε το παρακάτω κείμενο στο Παζάρι Βιβλίου, στις 28/5, και θα βρισκόμαστε και στο books n' beer fest, 3-5/6, πλατεία Πρωτομαγιάς (απογευματινές ώρες), ενώ θα δώσουμε το παρών και σε επόμενα φεστιβάλ και εκδηλώσεις.

 

 

 Ξέρεις ότι πίσω από τις σελίδες των βιβλίων υπάρχουν εργαζόμενες/οι ΜΕΤΑΦΡΑΣΤ(ΡΙ)ΕΣ – ΕΠΙΜΕΛΗΤ(ΡΙ)ΕΣ – ΔΙΟΡΘΩΤ(ΡΙ)ΕΣ;

Κι όχι μόνο στα βιβλία... Πίσω από τις γραμμές ιστοσελίδων, τα άρθρα εφημερίδων και περιοδικών, πίσω από τα εγχειρίδια ή τα φυλλάδια οδηγιών χρήσης και τους υπότιτλους σειρών και ταινιών βρίσκονται εργαζόμενοι, που για πολλούς παραμένουν αόρατοι.

* Δουλεύουμε με ασφυκτικές προθεσμίες και επισφαλείς συνθήκες εργασίας (απουσία ή αθέτηση συμφωνητικών) που οδηγούν σε καθυστερήσεις ή και άρνηση πληρωμών. Οι αμοιβές μας είναι εξαιρετικά χαμηλές και, καθώς δεν υπάρχει συλλογική σύμβαση εργασίας στον κλάδο μας, εκδοτικοί οίκοι και μεταφραστικά γραφεία επιδίδονται σε άτυπους διαγωνισμούς μειοδοσίας, επενδύοντας στον ανταγωνισμό μεταξύ των συναδέλφων και εκμεταλλευόμενοι τον εκβιασμό της επιβίωσης.

* Από το κράτος αντιμετωπιζόμαστε ως «επιχειρήσεις», όπως όλοι οι εργαζόμενοι «με μπλοκάκι», αναγκασμένοι να καταβάλλουμε υπέρογκες ασφαλιστικές εισφορές είτε έχουμε δουλειά είτε όχι, χωρίς την ελάχιστη εγγύηση αξιοπρεπούς σύνταξης ή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε ένα διαλυμένο δημόσιο σύστημα υγείας.

* Ακόμα και στις περιπτώσεις που θεωρούμαστε «πνευματικοί δημιουργοί» (μόνο στις μεταφράσεις βιβλίων), δεν εισπράττουμε ουσιαστικά πνευματικά δικαιώματα για τη δουλειά μας. Αντιθέτως, οι εκδότες, τα κέρδη των οποίων βασίζονται στο δικό μας έργο, κρατούν και από εκεί τη μερίδα του λέοντος.

* Με τον αντεργατικό νόμο Χατζηδάκη (4808/21) επιχειρείται να μπει στο γύψο η συνδικαλιστική δράση, χαρίζοντας στους εργοδότες το έδαφος για την ακόμα μεγαλύτερη υποτίμηση της δουλειάς και της ζωής μας.

------

Ο Σύλλογος Μεταφραστών – Επιμελητών – Διορθωτών διεκδικεί τη συλλογική κατοχύρωση ελάχιστων αποδεκτών αμοιβών, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και ασφάλισης και την αναγνώριση των πνευματικών μας δικαιωμάτων, στο πλευρό όλων των συναδέλφων που πλήττονται από τις εργοδοτικές πρακτικές αυθαιρεσίας και όλων των εργαζόμενων που αντιστέκονται.

Καλούμε τις συναδέλφισσες και τους συναδέλφους να έρθουν σε επαφή με το Σύλλογο, για να αγωνιστούμε συλλογικά και αλληλέγγυα απέναντι στα κοινά μας προβλήματα.

 

Σάββατο 30 Απριλίου 2022

Πρωτομαγιά 2022



Ο Σύλλογος Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών καλεί τα μέλη του και όλους τους συναδέλφους να συμμετάσχουν μαζικά στις κινητοποιήσεις για την εργατική Πρωτομαγιά σε όλη τη χώρα.

Στην Αθήνα, συγκέντρωση των πρωτοβάθμιων σωματείων:

Κυριακή, 1η του Μάη, 11 π.μ.
Προπύλαια

ΟΧΙ ΣΤΗ ΛΕΗΛΑΣΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΑΣ

ΕΧΟΥΜΕ ΝΑ ΚΕΡΔΙΣΟΥΜΕ ΕΝΑΝ ΚΟΣΜΟ ΟΛΟΚΛΗΡΟ


Τρίτη 5 Απριλίου 2022

Πανεργατική απεργία 6 Απρίλη

Λόγω της πανεργατικής απεργίας, σήμερα Τετάρτη 6 Απριλίου τα γραφεία του συλλόγου θα παραμείνουν κλειστά.



Συμμετέχουμε στην Πανεργατική Απεργία της Τετάρτης 6 Απρίλη.

Η απεργιακή συγκέντρωση πρωτοβάθμιων, κλαδικών και επιχειρησιακών, σωματείων ιδιωτικού και δημόσιου τομέα θα γίνει στις 11 π.μ. στα Προπύλαια.

  • Ενάντια στην ουσιαστική απαγόρευση κάθε συνδικαλιστικής πράξης!

  • Ενάντια στην κατάργηση του ταξικού συνδικαλισμού!

  • Για να μην ανακηρυχθούν παράνομοι οι εργατικοί αγώνες.

  • Αγωνιζόμαστε για να διατηρήσουμε το δικαίωμα να αγωνιζόμαστε.


Τετάρτη 6 Απριλίου 11 π.μ. στα Προπύλαια.

 

Πέμπτη 3 Μαρτίου 2022

Σύγκληση Γενικής Συνέλευσης για την Κυριακή 13 Μαρτίου

 


Την Κυριακή 13 Μαρτίου 2022, στις 6.30 μ.μ., συγκαλείται η πρώτη Τακτική Γενική Συνέλευση του ΣΜΕΔ για το έτος 2022, στα γραφεία του Συλλόγου (Μαυρικίου 8 & Μαυρομιχάλη, Νεάπολη Εξαρχείων). Υπενθυμίζουμε ότι η συνέλευση, ως δεύτερη επαναληπτική, θα διεξαχθεί με απαρτία των παρευρισκομένων μελών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τον νόμο. Θα τηρηθούν όλα τα απαραίτητα λόγω ασφαλείας μέτρα. 

 Θέματα της Ημερήσιας Διάταξης

1. Εκστρατεία για τα πνευματικά δικαιώματα των μεταφραστών.
2. Απολογισμός του webinar στο Ιόνιο.
3. Όροι διατήρησης των γραφείων του συλλόγου (πιθανή συγκατοίκηση).
4. Νόμος 4808/21 (νόμος Χατζηδάκη).
5. Προγραμματισμός δράσεων για την επόμενη περίοδο.
6. Άλλα τρέχοντα ζητήματα. 

 Το ΔΣ

Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2022

Τα πνευματικά δικαιώματα των μεταφραστών (4)


Τέσσερα ζητήματα από την καθημερινή εμπειρία των μεταφραστών στον εκδοτικό χώρο

Μέρος 4ο: Διανομή δικαιωμάτων

 

Οργανισμοί Συλλογικής Διαχείρισης Έργων Λόγου.

Ο μόνος οργανισμός διαχείρισης έργων λόγου στην Ελλάδα είναι ο ΟΣΔΕΛ που λειτουργεί από το 1997. Υπάρχει βέβαια και ο ΟΠΙ (Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας), αλλά, όπως έχει τονιστεί από εκπροσώπους του, έχει απολύτως συμβουλευτικό και εισηγητικό χαρακτήρα.
 

Η πράξη…

Βασική δραστηριότητα του ΟΣΔΕΛ είναι η διεκδίκηση αποζημιώσεων για αναπαραγωγή έργων (π.χ. φωτοτυπίες) χωρίς την επίσημη άδειά του, καθώς και η διανομή εύλογων αμοιβών για χρήση έργων πνευματικής ιδιοκτησίας στους δημιουργούς τους (συγγραφείς λογοτεχνικών, επιστημονικών, εκπαιδευτικών και άλλων έργων, μεταφραστές, δημοσιογράφους και αρθρογράφους). Η «πρωτοπορία» του ΟΣΔΕΛ συνίσταται στο ότι ως δικαιούχους περιλαμβάνει, ωστόσο, και εκδότες.

Με βάση την ιστοσελίδα του, ο ΟΣΔΕΛ έχει ως μέλη περίπου 7.500 δημιουργούς και 900 εκδοτικές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τις ετήσιες εκθέσεις διαφάνειάς του σχεδόν τα μισά από τα έσοδά του διανέμονται στους εκδότες και τα υπόλοιπα απομένουν για τους λοιπούς δημιουργούς (ακριβή στοιχεία στην ιστοσελίδα του ΟΣΔΕΛ).

 

Τι μπορεί να γίνει…

Αναρωτιόμαστε λοιπόν για ποιο λόγο οι εκδοτικές επιχειρήσεις, από ατομικές έως ανώνυμες εταιρείες, θεωρούνται… δημιουργοί έργων λόγου και δικαιούχοι εύλογης αποζημίωσης για πνευματικά δημιουργήματα. Όπως ρητά αναγράφεται στο άρθρο 51 του Ν. 2121/93 οι εκδότες έχουν μόνο συγγενικά δικαιώματα επί των έργων, συγκεκριμένα στα έντυπα βιβλία όσον αφορά τη σελιδοποίηση, εξώφυλλα κ.λπ. Ο ΟΣΔΕΛ συστάθηκε από συγγραφείς και εκδότες, με αποτέλεσμα οι εκδοτικές επιχειρήσεις να συμμετέχουν στη διανομή αμοιβών από τη συλλογική διαχείριση έργων, και να εισπράττουν μάλιστα «τη μερίδα του λέοντος», σύμφωνα με το καταστατικό και τους κανόνες διανομής όπως έχουν θεσπιστεί νομίμως.

Παρόλο που μέχρι στιγμής δεν υπάρχει άλλος οργανισμός συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων, η πρωτοκαθεδρία του ΟΣΔΕΛ δεν είναι αυτονόητη. Προβλέπεται από τον νόμο η δυνατότητα σύστασης άλλου οργανισμού ο οποίος θα εξυπηρετεί αποκλειστικά τα δικαιώματα των δημιουργών (συγγραφέων, μεταφραστών κ.λπ.), σπάζοντας το μονοπώλιο της διαχείρισης...

 

* Οι σημειώσεις αυτές, με βάση την παρουσίαση του συνάδελφου, Κρίτωνα Ηλιόπουλου (Η μετάφραση δεν "Πωλείται"), στη 2η Μεταφραστική Συνάντηση της ΠΕΕΜΠΙΠ με τίτλο «Πνευματικά δικαιώματα και μετάφραση», εντάσσονται στη συζήτηση-καμπάνια του συλλόγου με θέμα τα πνευματικά δικαιώματα των μεταφραστών.

 

Δευτέρα 21 Φεβρουαρίου 2022

Στο δρόμο, ενάντια στο νόμο-κέρβερο 4808/21

 


  • Ενάντια στην ουσιαστική απαγόρευση κάθε συνδικαλιστικής πράξης! 
  • Ενάντια στην κατάργηση του ταξικού συνδικαλισμού!
  • Για να μην ανακηρυχθούν παράνομοι οι εργατικοί αγώνες.
  • Αγωνιζόμαστε για να διατηρήσουμε το δικαίωμα να αγωνιζόμαστε.

Τρίτη 22 Φλεβάρη 6.30 μ.μ. στον πεζόδρομο της Κοραή


Κάτω ο νόμος του Χατζηδάκη!


Δευτέρα 7 Φεβρουαρίου 2022

Ενάντια στο νόμο Χατζηδάκη!

 

ΚΟΙΝΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ

 Απειθαρχία και πανεργατικός αγώνας για την κατάργηση του νόμου Χατζηδάκη (4808/21)

Εργατική Διαδήλωση 

Τρίτη 22 Φλεβάρη 6.30 μ.μ. στον πεζόδρομο της Κοραή

Τα Κλαδικά και Επιχειρησιακά Σωματεία του Ιδιωτικού & Δημόσιου Τομέα εκτιμούν ότι καθοριστικό ζήτημα για όλο το εργατικό κίνημα είναι η ανατροπή / κατάργηση του νόμου Χατζηδάκη (4808/21) που αποτελεί τομή στο βάθεμα της αντεργατικής λαίλαπας και που βάζει στο «γύψο» τη συνδικαλιστική δράση, τους αγώνες, τις απεργίες και την ίδια τη λειτουργία των σωματείων.

Απέναντι σ’ αυτό, το εργατικό κίνημα πρέπει να προχωρήσει στον ευρύτερο δυνατό συντονισμό από τη βάση, από τα πρωτοβάθμια σωματεία με στόχο την ανατροπή του ν. Χατζηδάκη. Πρέπει να οργανώσει την ανάπτυξη πανεργατικού αγώνα για ζωή με δικαιώματα στην Εργασία, την Υγεία, την Κοινωνική Ασφάλιση, την Παιδεία, το Περιβάλλον και γενικότερα για κάθε κοινωνική ανάγκη στην οποία επιτίθεται ο καπιταλισμός και τη μετατρέπει σε πεδίο κερδοφορίας και εκμετάλλευσης για το κεφάλαιο.

Δεν αποδεχόμαστε ως τετελεσμένο γεγονός την ψήφιση του νόμου (Ιούνης 2021). Χρειάζεται πανεργατική συσπείρωση και αγώνας με στόχο την ανατροπή του. Μαχητικό εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα με «προσαρμογή» στο νόμο δεν  μπορεί να υπάρχει.

Με το νόμο 4808/21, μέσα από μια σειρά αντιδραστικές διατάξεις, το κράτος και η εργοδοσία θέλουν να ελέγξουν και να καθυποτάξουν τα σωματεία,  να εξανδραποδίσουν κάθε εργατική αντίσταση. 

  • Τα σωματεία θα πρέπει να εγγράφονται στο Γενικό Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων (ΓΕ.ΜΗ.Σ.Ο.Ε.), καταθέτοντας πρακτικά αρχαιρεσιών, πρακτικά γενικών συνελεύσεων και άλλες πληροφορίες για την εσωτερική ζωή του σωματείου. Δίνεται έτσι εύκολη πρόσβαση στους εργοδότες και στο κράτος για να αποκτήσουν τον έλεγχο και την εποπτεία των σωματείων. Αν τα σωματεία δεν αποδεχτούν να φακελωθούν, δεν θα έχουν δυνατότητα εκπροσώπησης των συναδέλφων σε συνάντηση με τους εργοδότες, στα δικαστήρια, στην Επιθεώρηση Εργασίας, δεν θα έχουν τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης για σύναψη Σ.Σ.Ε, για νόμιμη κήρυξη απεργίας κ.ά.
  • Ο νόμος Χατζηδάκη καθιερώνει την ηλεκτρονική ψήφο σε αρχαιρεσίες και την ηλεκτρονική συμμετοχή σε γενικές συνελεύσεις. Καταστρατηγείται έτσι η εσωτερική δημοκρατία στα σωματεία.  
  • Ο νόμος εμποδίζει την παρουσία / παρέμβαση του σωματείου στον εργασιακό χώρο, απαγορεύει την περιφρούρηση της απεργίας, καταργεί το απεργιακό δικαίωμα σε κρίσιμους κλάδους με την πρόβλεψη προσωπικού λειτουργίας (ως το 1/3 της συνήθως παρεχόμενης υπηρεσίας).

Τα εργατικά σωματεία δεν μπορούν να αποδεχτούν αυτές τις ρυθμίσεις. Τώρα πρέπει να οργανώσουμε την ανυπακοή και την απειθαρχία… να οργανώσουμε την αντίσταση και τη συναδελφική αλληλεγγύη.

Κόντρα σε όσα εργασιακά δικαιώματα κατεδαφίζει ο νόμος 4808/21, προβάλλουμε ένα πλαίσιο διεκδικήσεων των σωματείων

– Κάτω τα χέρια από το 8ωρο. Πάλη για μείωση του χρόνου εργασίας. Σταθερή δουλειά με δικαιώματα. Επαναφορά της Κυριακάτικης αργίας σε όλους τους κλάδους.

– Όχι στην ελαστική εργασία, την επισφάλεια, τη μαύρη / ανασφάλιστη εργασία, στο καθεστώς ενοικίασης εργαζόμενων, τα σπαστά ωράρια, τις φθηνές υπερωρίες. 
– Κάτω η εργοδοτική αυθαιρεσία και τρομοκρατία.
– Όχι στη μετατροπή των εργαζομένων σε «συνεργάτες» (καθεστώς freelancer), καταργώντας εργασιακά, ασφαλιστικά και συνδικαλιστικά δικαιώματα.
– Όχι στη μονιμοποίηση και επέκταση της τηλε-εργασίας που αυξάνει την εντατικοποίηση της εργασίας, σβήνοντας τα όρια μεταξύ εργάσιμου και μη εργάσιμου χρόνου.
– Όχι στην εντατικοποίηση. Να παρθούν μέτρα από κράτος και εργοδότες για την υγιεινή και την ασφάλεια στους χώρους δουλειάς… ενάντια στα εργατικά ατυχήματα και τις επαγγελματικές ασθένειες.
– Αυξήσεις στους μισθούς και τις αποδοχές – Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας για όλους τους εργαζόμενους. Κατάργηση των νόμων της κυβέρνησης (και της προηγούμενης κυβέρνησης) για τον κατώτερο μισθό και όλων των αντεργατικών νόμων που περιορίζουν και καταργούν εργασιακά και συνδικαλιστικά δικαιώματα.
– Απαγόρευση των απολύσεων – Μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων στο δημόσιο.
– Όχι στις ιδιωτικοποιήσεις των κοινών αγαθών. Παιδεία, Υγεία, Ρεύμα και Νερό δεν είναι εμπορεύματα, ανήκουν στο λαό.
Κόντρα σε όσα συνδικαλιστικά δικαιώματα κατεδαφίζει ο νόμος 4808/21, τα σωματεία φτιάχνουν το δική τους συσπείρωση πάλης
  • Προώθηση των διαδικασιών του κινήματος, ενάντια σε όλους τους περιορισμούς του νόμου Χατζηδάκη. Όλη η εξουσία στις δια ζώσης γενικές συνελεύσεις. Ούτε τηλε-συνελεύσεις, ούτε τηλε-εκλογές. Δεν συμμετέχουμε στο ΓΕ.ΜΗ.Σ.Ο.Ε.
  • Αγωνιστική ενότητα των εργαζόμενων «από τα κάτω» – συντονισμός των αγωνιζόμενων σωματείων. 
Συναδέλφισσα / συνάδελφε, να υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας, να υπερασπιστούμε τα σωματεία μας. Παρατεταμένος αγώνας με όλες τις μορφές (διαδηλώσεις, απεργίες,….) για να καταργηθεί το αντεργατικό – αντι-συνδικαλιστικό «έκτρωμα» (ν. Χατζηδάκη).
Κλαδικά & Επιχειρησιακά Εργατικά Σωματεία Ιδιωτικού & Δημόσιου Τομέα

Σύλλογος Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών (ΣΜΕΔ)

Σύλλογος Υπαλλήλων Βιβλίου – Χάρτου – Ψηφιακών Μέσων Αττικής (ΣΥΒΧΨΑ)

Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης «Κώστας Σωτηρίου» (Ανατολική Αττική)

Σωματείο Εργαζομένων στην Εταιρία Retail World A.E.- Καταστήματα Public

Σωματείο Εργαζομένων στη Nokia Ελλάδος

Σωματείο Βάσης Εργαζομένων στις Μ.Κ.Ο. – Σ.Β.Ε.Μ.Κ.Ο.

ΣΕΦΚ- Κλαδικό Σωματείο Εργαζομένων στην Ιδιωτική Εκπαίδευση

Πανελλαδικό Σωματείο Εργαζομένων στην Έρευνα και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ»

επίσης καλούν τα σωματεία:

Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών (ΣΜΤ)

Σωματείο Εργαζομένων Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Ε΄ ΕΛΜΕ Αθήνας

Σύλλογος Εργαζομένων στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΣΕΤΕΕ)

Σύλλογος Εργαζομένων ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ

Σωματείο Εργαζομένων ΕΚΕΒΕ «Αλέξ. Φλέμιγκ»

Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης «ΗΡΩ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ» (Άνω Λιόσια, Ζεφύρι, Φυλή)

Δ΄ ΕΛΜΕ Ανατολικής Αττικής

ΕΛΜΕ Άνω Λιοσίων – Ζεφυρίου – Φυλής

καλούν και οι παρακάτω συλλογικότητες:

Αντεπίθεση των Εργαζομένων

Ελευθεριακή Συνδικαλιστική Ένωση (ΕΣΕ Αθήνας)

Εργατική Λέσχη Καλλιθέας

Ταξική Πορεία


Καλούμε όλα τα σωματεία να συνυπογράψουν το κοινό κείμενο και να συμμετάσχουν στην Εργατική Διαδήλωση στις 22/2. Η υπογραφή τους θα προστεθεί μαζί με τις υπογραφές των υπόλοιπων σωματείων

Καλούμε όλα τα σωματεία, ακόμη και αν δεν συνυπογράψουν το κοινό κείμενο, να συμμετάσχουν στην Εργατική Διαδήλωση στις 22/2 κυκλοφορώντας δικά τους κείμενα.

Καλούμε όλες τις εργατικές συλλογικότητες και τις συλλογικότητες γειτονιάς, να συμμετάσχουν στην Εργατική Διαδήλωση στις 22/2.

 

Κυριακή 23 Ιανουαρίου 2022

Τα πνευματικά δικαιώματα των μεταφραστών (3)

 


Τέσσερα ζητήματα από την καθημερινή εμπειρία των μεταφραστών στον εκδοτικό χώρο

Μέρος 3ο: Συμφωνητικά και τέρατα

 

Τι γίνεται στην πράξη…

Τα συμφωνητικά μεταξύ εκδοτών και μεταφραστών περιλαμβάνουν πολλά τραγελαφικά, τα οποία πολλές φορές φτάνουν σε σημείο να προσβάλλουν την αξιοπρέπεια των συμβαλλόμενων, είναι εξευτελιστικά για τον μεταφραστή ή ακόμα και τον συγγραφέα ή τον εν γένει δημιουργό, απαράδεκτα όσον αφορά την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας και δημιουργίας (αθέμιτες περικοπές ή αλλοιώσεις).

Ωστόσο, οι συγγραφείς και μεταφραστές μπορούν να υπογράφουν με τους εκδότες συμφωνητικά σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 2121/93, να μην δέχονται μονόπλευρους και άδικους όρους υπέρ του ισχυρότερου μέρους, να διεκδικούν συμφωνητικά που ικανοποιούν, έστω και στοιχειωδώς, τις ανάγκες του πνευματικού δημιουργού.

Η ύπαρξη νομότυπων και αξιοπρεπών συμφωνητικών μόνο βελτιώσεις έχει να επιφέρει στον κλάδο, όπως έχει αποδείξει η διεθνής εμπειρία σε χώρες όπου οι νόμοι εφαρμόζονται και οι συμβάσεις τηρούν ένα ελάχιστο κοινώς αποδεκτό καθεστώς και για τους δύο συμβαλλόμενους.

 

Οι δικές μας προτάσεις

Ο ΣΜΕΔ έχει αναρτήσει εδώ και χρόνια πρότυπα συμφωνητικά μετάφρασης και επιμέλειας για την προάσπιση των δικαιωμάτων των επαγγελματιών του χώρου και έχει προτείνει συλλογική διαπραγμάτευση μεταξύ ενώσεων συγγραφέων, μεταφραστών και εκδοτών για την καθιέρωση ενός κοινά αποδεκτού συμφωνητικού και κατώτερων αμοιβών. Οι σύλλογοι εκδοτών αρνήθηκαν, αλλά η πρότασή μας εξακολουθεί να ισχύει.

 

* Οι σημειώσεις αυτές, με βάση την παρουσίαση του συνάδελφου, Κρίτωνα Ηλιόπουλου (Η μετάφραση δεν "Πωλείται"), στη 2η Μεταφραστική Συνάντηση της ΠΕΕΜΠΙΠ με τίτλο «Πνευματικά δικαιώματα και μετάφραση», εντάσσονται στη συζήτηση-καμπάνια του συλλόγου με θέμα τα πνευματικά δικαιώματα των μεταφραστών.

 

 

Πέμπτη 6 Ιανουαρίου 2022

Πού πήγαν οι μεταφραστές;

 


Αναδημοσιεύουμε μεταφρασμένο το άρθρο της Μιράντα Μπράιαντ με τον παραπάνω τίτλο, άρθρο που δημοσιεύθηκε στον Guardian στις 14 Νοεμβρίου 2021, καθώς υπενθυμίζει ότι η αύξηση και  η επέκταση της παραγωγής («ανάπτυξη»), ακόμα κι αν είναι γιγάντια, σπάνια προσφέρει κάτι περισσότερο από ψίχουλα στις αμοιβές και στις συνθήκες των εργαζομένων, ενώ μερικές φορές τις επιδεινώνει κιόλας. Σ' έναν παραδοσιακά υποβαθμισμένο κλάδο όπως ο υποτιτλισμός, η διαφορά ανάμεσα στα δυο αυτά μεγέθη γίνεται τερατώδης.   

 

Πού πήγαν οι μεταφραστές;

 Το παγκόσμιο κοινό για ξενόγλωσσες εκπομπές συνεχούς ροής (streaming) είναι μεγαλύτερο από ποτέ. Ωστόσο, οι υποτιτλιστές εγκαταλείπουν μαζικά τον κλάδο.

Οι Αντουάν Γκουί και Ομάρ Σι στη γαλλική σειρά Lupin, που προβάλλεται στο Netflix. Φωτογραφία: Emmanuel Guimier)/PR


Με τη γενικευμένη λατρεία για μη αγγλόφωνες εκπομπές και την άνθιση της παγκόσμιας αγοράς streaming, οι μεταφραστές υποτίτλων θα έπρεπε να διανύουν μια χρυσή εποχή. Δημοφιλείς σειρές, όπως η κορεατική επιτυχία Squid Game που προσέλκυσε 111 εκατομμύρια θεατές από τις 28 πρώτες ημέρες της και έγινε η σειρά με τη μεγαλύτερη τηλεθέαση στο Netflix, η ισπανική σειρά La Casa de Papel και η γαλλική σειρά Lupin, αποδεικνύουν ότι οι υπότιτλοι δεν είναι εμπόδιο στην προσέλκυση ενός τεράστιου παγκόσμιου κοινού. Πέρυσι το Netflix ανέφερε ότι οι ξενόγλωσσοι τίτλοι αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 50% σε σχέση με το 2019.

Εντούτοις, παρά τον κρίσιμο και ιδιαίτερα εξειδικευμένο ρόλο τους, καθώς λειτουργούν ως αγωγοί μεταξύ της δράσης στην οθόνη και εκατομμυρίων θεατών στην υφήλιο, οι μεταφραστές που μοχθούν για να γράψουν τους υπότιτλους των streamers –μερικοί από τους οποίους αμείβονται με μόλις 1 δολάριο ανά λεπτό προγράμματος– δεν βλέπουν να φτάνει ως αυτούς κάποιο μερίδιο από τα κέρδη.

Η κατάσταση είναι τόσο άσχημη που, μετά από δύο χρόνια στον κλάδο, η αυτοαπασχολούμενη μεταφράστρια και κειμενογράφος Άνε Βάντερς (Anne Wanders) θέλει να αποτρέψει τυχόν νεοεισερχόμενους. «Είναι τόσο άθλια που αν κάποιος με ρωτούσε: "Είδα μια αγγελία για δουλειά, να προσπαθήσω να γίνω μεταφραστής υποτίτλων;", θα του απαντούσα: "Όχι, μην το κάνεις. Δεν αξίζει τον κόπο"», δήλωσε η 40χρονη από το Ντόρτμουντ της Γερμανίας.

Η Βάντερς μεταφράζει από τα αγγλικά στα γερμανικά για προμηθευτές streaming, μεταξύ αυτών για μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες υποτιτλισμού στον κόσμο, και απολαμβάνει τη δουλειά της, την οποία θεωρεί δημιουργική αλλά και απαιτητική. Αλλά οι αμοιβές που, όπως λέει, μπορεί να κυμαίνονται και κάτω από τον κατώτατο μισθό, δεν την καθιστούν βιώσιμη ως μοναδική πηγή εισοδήματος. «Είναι υπέροχο να κάνεις αυτή τη δουλειά, αλλά όχι αν πρέπει να τη χρηματοδοτείς παράλληλα και με τις οικονομίες σου. Τότε δεν είναι δουλειά. Τότε σε εκμεταλλεύονται».