Μορφωτικό ίδρυμα χωρίς μόρφωση;

 

Αναδημοσιεύουμε παρακάτω ολόκληρο το κείμενο της καταγγελίας των αποφοίτων του Εργαστηρίου Επιμέλειας Εκδόσεων του ΜΙΕΤ.

Τέλος και στο Εργαστήρι Επιμέλειας Εκδόσεων του ΜΙΕΤ

Το «Μορφωτικό» σβήνεται από το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης

 

Φέτος το Εργαστήρι Επιμέλειας Εκδόσεων του ΜΙΕΤ δεν θα γίνει, έπειτα από 18 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας. Το ΜΙΕΤ τελεί υπό μεταβατική διεύθυνση και, σύμφωνα με την ανακοίνωση που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του, «η Μεταβατική Διευθύντρια κ. Λούβη δεν μπορεί να πάρει αποφάσεις που θα δεσμεύουν το Ίδρυμα για τα επόμενα δύο χρόνια»!

Το Εργαστήρι του ΜΙΕΤ για επιμελητές εκδόσεων είναι μοναδικό στο είδος του: Γίνεται με σκληρές εξετάσεις και χωρίς δίδακτρα, δηλαδή αξιοκρατικά και δωρεάν. Απαιτεί τη δέσμευση της παρακολούθησής του δύο φορές την εβδομάδα επί δύο χρόνια. Ως απόφοιτοί του μάθαμε να συνεργαζόμαστε με όλους τους επαγγελματίες της παραγωγής του βιβλίου (εκδότες, στοιχειοθέτες, τυπογράφους, βιβλιοδέτες) και διδαχθήκαμε την επιμέλεια του βιβλίου ως πράξη φροντίδας και συνεργασίας.

Το Εργαστήρι στηριζόταν ως τώρα στις δύο διδάσκουσες, την Αντιγόνη Φιλιπποπούλου και την Κωστούλα Σκλαβενίτη, υπεύθυνες εκδόσεων του ΜΙΕΤ, και λειτουργούσε χάρη στην ανιδιοτελή αφοσίωσή τους. Ήταν μια όαση για την κατάρτιση όσων το παρακολουθήσαμε, είτε ασχοληθήκαμε επαγγελματικά με την επιμέλεια εκδόσεων είτε όχι. Η μαθητεία σε αυτό ήταν μια μαθητεία αριστείας. Από τις τάξεις μας εφοδιάστηκαν πολλαπλώς διάφοροι εκδοτικοί οίκοι και η αποφοίτησή μας από αυτό αποτελούσε εγγύηση για την ποιότητά μας ως επαγγελματιών. Σταματώντας, αφήνει χωρίς αντιπρόταση το χώρο της εκπαίδευσής μας, προς όφελος μιας σεμιναριακής, επί πληρωμή και χωρίς άλλα κριτήρια, κατάρτισης διορθωτών.

Η παύση του είναι μέρος της συρρίκνωσης του Εκδοτικού Τμήματος του Ιδρύματος. Η πλούσια και μακρόχρονη δραστηριότητά του αποδεικνύεται από την αδιαμφισβήτητη ποιότητα των πλέον των 500 εκδόσεών του, οι οποίες καλύπτουν «κυρίως διδακτικές ανάγκες των πανεπιστημίων, αλλά και ευρύτερα βιβλιογραφικά κενά», καθώς και «έργα που, λόγω κόστους ή άλλων ειδικών αναγκών, δεν είναι δυνατόν να τα αναλάβουν οι εμπορικοί εκδοτικοί οίκοι», όπως πληροφορεί η ιστοσελίδα του. Οι εκδόσεις του ΜΙΕΤ αποτελούν πρότυπο για την εγχώρια εκδοτική παραγωγή. Με την απαξίωσή τους χάνεται ένας ολόκληρος τρόπος δουλειάς και φροντίδας του βιβλίου.

Η κατά πολλούς προσχηματική οικονομική εξυγίανση του ΜΙΕΤ στοχεύει ακριβώς στη συνολική υποβάθμιση του έργου του. Πλήττεται αφενός ο μορφωτικός χαρακτήρας ενός Ιδρύματος που καλλιεργεί ελεύθερους ανθρώπους και ολοκληρωμένους επαγγελματίες, προς όφελος όσων προωθούν την πειθήνια, ανειδίκευτη και ελαστική εργασία, και αφετέρου η εκδοτική πολιτική του, που προάγει το βιβλίο ως κοινωνικό αγαθό, σε αντίθεση με τις εμπορευματικές επιταγές του κεφαλαίου.

Τα πνευματικά δικαιώματα των μεταφραστών (1)

 

 Τέσσερα ζητήματα από την καθημερινή εμπειρία των μεταφραστών στον εκδοτικό χώρο

Μέρος 1ο: Αμοιβές

 Η νομοθεσία…

«Εν αρχή» είναι ο νόμος και οι διεθνείς συμβάσεις που έχει κυρώσει η Ελλάδα. Στην Ελλάδα ισχύει ο Ν. 2121/1993 αλλά δυστυχώς ελάχιστοι από τους ενδιαφερόμενους τον γνωρίζουν και αρκετοί σκόπιμα τον αγνοούν. Επίσης ισχύει η Σύμβαση της Βέρνης (1886), όπως τροποποιήθηκε επανειλημμένως, ως και την τελευταία αναθεώρησή της το 1996 (βλ. http://www.wipo.int/portal/en/index.html).

Στον Ν. 2121/1993 ορίζεται το «έργο» (εδώ περιλαμβάνονται και οι μεταφράσεις), ο «δημιουργός» (περιλαμβάνονται οι μεταφραστές, καθώς και οι συγγραφείς) και τα δικαιώματά τους, οι τρόποι εκμετάλλευσης των έργων, οι αμοιβές και πολλά άλλα.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία αυτή ο δημιουργός πνευματικού έργου έχει (α) ηθικό δικαίωμα και (β) περιουσιακό δικαίωμα.

(α) Το ηθικό δικαίωμα είναι αμεταβίβαστο, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι μόνο ο ίδιος ο δημιουργός μπορεί να υπογράφει για και να ορίζει το έργο του.

(β) Το περιουσιακό δικαίωμα είναι το δικαίωμα οικονομικής εκμετάλλευσης του έργου το οποίο μπορεί να εκχωρηθεί σε άλλο πρόσωπο για συγκεκριμένο σκοπό με γραπτή σύμβαση.

  

… και η εφαρμογή της

Σύμφωνα με την πρακτική στην Ελλάδα συνήθως ο εκδότης προτείνει ένα συμφωνητικό και ζητάει από το μεταφραστή να υπογράψει. Τα περισσότερα συμφωνητικά μεταξύ μεταφραστών και εκδοτών ανήκουν σε δύο κατηγορίες:

(α) Στην πρώτη κατηγορία συμφωνητικών ΑΓΝΟΕΙΤΑΙ ΠΑΝΤΕΛΩΣ ο Ν. 2121/1993 και ΔΕΝ εφαρμόζονται οι πιο βασικές και ρητές διατάξεις του.

(β) Στη δεύτερη κατηγορία οι διατάξεις του νόμου περιγράφονται ΕΙΚΟΝΙΚΑ στα συμφωνητικά, ενώ τα περισσότερα άρθρα του συμφωνητικού επιχειρούν να παρακάμψουν τη νομοθεσία και να αφαιρέσουν κάθε δικαίωμα που δίνει ο Ν. 2121/93 στους μεταφραστές.

 

Αμοιβές: Τι ισχύει…

Ο Ν. 2121/93 είναι κατηγορηματικός: η μετάφραση αμείβεται ως πνευματική δημιουργία, με ποσοστά επί της λιανικής τιμής του βιβλίου. Δεν προβλέπεται εφάπαξ αμοιβή ούτε εξαρτημένη σχέση μισθωτού, παρά μόνο σε ειδικές περιπτώσεις, σαφώς ορισμένες από τα αντίστοιχα άρθρα.

 

… και τι γίνεται στην πράξη

(α) Στα συμφωνητικά που αγνοούν εντελώς το νόμο υπάρχει μια εφάπαξ αμοιβή για τη μετάφραση και άλλες διατάξεις που μοιάζουν σαν να «αγοράζει» ο εκδότης τη μετάφραση και ο μεταφραστής να την «πουλάει», σαν να πρόκειται για πωλητήριο ή ενοικιαστήριο.

(β) Στα συμφωνητικά που τυπικά θέλουν να προσαρμόζονται στο νόμο περιλαμβάνεται ένα υποτυπώδες ποσοστό επί των πωλήσεων (από 0,01 έως 0,1%) και προκαταβολή η οποία καλύπτει την αμοιβή του μεταφραστή.

Πολυτεχνείο 2021

 

Ο ΣΜΕΔ καλεί τα μέλη του να συμμετάσχουν στην πορεία για την επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Λόγω ημέρας, το ανοιχτό ΔΣ δεν θα πραγματοποιηθεί και τα γραφεία μας θα παραμείνουν κλειστά. 

 

 

Ψήφισμα αλληλεγγύης σε διωκόμενους συνδικαλιστές

 

Να αποσυρθούν οι αγωγές του δημάρχου Αλίμου σε βάρος συνδικαλιστών

Όχι στην ποινικοποίηση της συνδικαλιστικής δράσης

 

Ο Σύλλογος Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών καταδικάζει την απαράδεκτη απόφαση του δημάρχου Αλίμου Ανδρέα Κονδύλη να κινηθεί δικαστικά εναντίον του Γιώργου Χαρίση, εργαζόμενου του Δήμου Καισαριανής και μέλους του ΓΣ της ΑΔΕΔΥ, και της Αναστασίας Παπαχρίστου, μέλους του Δ.Σ. του Σωματείου Εργαζομένων Δήμου Αλίμου, ασκώντας τους αγωγή και ζητώντας τους από 30.000€, ως αποζημίωση για συκοφαντική δυσφήμιση, επειδή: ο μεν συνάδελφος Γιώργος Χαρίσης, εξέφρασε μαζί με άλλες 18 ομοσπονδίες και σωματεία, του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, την αλληλεγγύη του στη συναδέλφισσα Αναστασία Παπαχρίστου και αναδημοσίευσε τις αποφάσεις των σωματείων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η δε Αναστασία επειδή άσκησε τα συνδικαλιστικά της δικαιώματα και υποχρεώσεις, όπως όφειλε, ως εκπρόσωπος των εργαζομένων.

 

Οι αγωγές εκδικάζονται στις 18 Νοεμβρίου για την Αναστασία Παπαχρίστου και στις 25 Νοεμβρίου για το Γιώργο Χαρίση.

 

Αμέσως μετά, στις 17 Δεκέμβρη, εκδικάζονται και οι αγωγές που άσκησε ο ίδιος δήμαρχος σε βάρος της Κατερίνας Γιαννούλια, μέλους του ΔΣ της ΠΟΓΕΔΥ, των Βασίλη Γκιτάκου και Μάριου Κατσουρού, μελών του ΓΣ της ΠΟΕ-ΟΤΑ, και του Γιάννη Καπράλου, τέως προέδρου του Συλλόγου Εργαζομένων του Δήμου Αλίμου, γιατί οι παραπάνω συνάδελφοι, με δεκάδες άλλους εργαζομένους, συμμετείχαν σε παράσταση διαμαρτυρίας κατά τη συνεδρίαση της ΕΕ του δήμου Αλίμου, στην οποία ο δήμαρχος ήθελε να εκμαιεύσει απόφαση, για να παραπέμψει στο πειθαρχικό, με το ερώτημα της απόλυσης, την τότε αντιπρόεδρο του συλλόγου εργαζομένων Δήμητρα Δημητρίου, η οποία είχε ενοχλήσει ιδιαίτερα το δήμαρχο, για τη συνδικαλιστική της δράση! Στην ποινική δίωξη που της ασκήθηκε από το δήμαρχο Αλίμου, η συναδέλφισσα Δημητρίου αθωώθηκε.

 

Ο Σύλλογος Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών δηλώνει την αντίθεσή του στην ποινικοποίηση της συνδικαλιστικής δράσης και καλεί τον δήμαρχο Αλίμου να αποσύρει τις αγωγές σε βάρος των συναδέλφων, οι οποίοι έπραξαν το αυτονόητο, εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους στους διωκόμενους συναδέλφους και άσκησαν δημόσια κριτική στο δήμαρχο για την πολιτική που εφαρμόζει, γεγονός που αποτελεί στοιχειώδες συνταγματικό, δημοκρατικό και αδιαπραγμάτευτο δικαίωμά τους.

 

Είναι απαράδεκτο η συνδικαλιστική και πολιτική αντιπαράθεση να μεταφέρονται στις δικαστικές αίθουσες και να προσλαμβάνουν προσωπικό χαρακτήρα, με στόχο την τρομοκράτηση των εργαζομένων και τη φίμωση κάθε διαφορετικής φωνής των εργαζομένων.

 

Ο Σύλλογος Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών, ενόψει και των αγωγών που εκδικάζονται στις 18 και 25/11/2021 και 17/12/2021, καλεί όλους τους εργαζόμενους και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους και να μην επιτρέψουν την ποινικοποίηση της συνδικαλιστικής δράσης, ορθώνοντας τείχος προστασίας απέναντι στις επιδιώξεις της κυβέρνησης που με τον αντεργατικό νόμο Χατζηδάκη ποινικοποιεί τις αγωνιστικές κινητοποιήσεις και τις αντιδράσεις των εργαζομένων στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της.

 

 

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΣΜΕΔ