«Πλήρωσε για να μάθεις ώστε να μην πληρωθείς όταν δουλέψεις»

Η νέα πρακτική (δουλείας) της ΕL-Translations

Λαγούς με πετραχήλια φαίνεται ότι τάζει η μεταφραστική εταιρεία EL-Translations που, εκτός από «εγκεκριμένος μεταφραστής του ΝΑΤΟ», μας προέκυψε και εκπαιδευτικό ίδρυμα! Τα κάνει όλα και συμφέρει. Επί πληρωμή, βεβαίως, και μάλιστα αδρή. Από ιατρική ορολογία μέχρι υποτιτλισμό, κι από κάθε λογής μεταφραστικό εργαλείο μέχρι να φτιάχνεις βιογραφικό, όλα τα μαθαίνει κανείς με πέντε μηνάκια στο Μονοετές Πρόγραμμα στην Εφαρμοσμένη Μετάφραση.

Η συγκεκριμένη εταιρεία δεν είναι η πρώτη φορά που μας απασχολεί. Γνωστή για τις άθλιες εργασιακές πρακτικές της, έρχεται τώρα να μας υπενθυμίσει ότι… υπάρχουν και χειρότερα, αφού δεν της έφτανε να πληρώνει τους εξωτερικούς συνεργάτες της με ένα και δύο λεπτά τη λέξη, θέλει και τζάμπα δουλειά. Και εδώ μπαίνουν οι σπουδαστές της. Οι άνθρωποι που είπαν να κάνουν ένα σεμινάριο και βρέθηκαν να δουλεύουν αμισθί, βγάζοντας λάντζα για λογαριασμό της EL.

Γιατί το Πρόγραμμα περιλαμβάνει και τρίμηνη πρακτική άσκηση στην EL-Translations «σε πραγματικές συνθήκες εργασίας» [sic]. Δεν είναι στ’ αλήθεια είδηση, όμως έπεσε και πάλι στην αντίληψή μας ότι το εν λόγω γραφείο χρησιμοποιεί τους πρακτικάριους για να διεκπεραιώνει τις κανονικές του αναθέσεις αμισθί. Οι πρακτικάριοι «ρίχνονται στα βαθιά» χωρίς σχεδόν καθόλου προετοιμασία. Δεσμεύονται εντελώς αντιδεοντολογικά με συμφωνητικό εχεμύθειας και ποιότητας του έργου τους και, υπό κάκιστες συνθήκες (π.χ. υποτιτλισμό χωρίς σενάριο), καλούνται να ολοκληρώσουν εργασίες που το γραφείο στη συνέχεια παραδίδει σε κανονικούς πελάτες. Με λίγα λόγια, πληρώνεις την εκπαίδευσή σου για να καταλήξεις να βγάζεις τσάμπα δουλειά για τον «εκπαιδευτικό φορέα»–αφεντικό σου. Η αυτοαποκαλούμενη «σχολή» οργανώνει επίσης έκτακτα «σεμινάρια», όταν αναζητά άτομα για να εργαστούν ως εξωτερικοί συνεργάτες. Όπως συνήθως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, φαίνεται επίσης να συνδέει το Μονοετές Πρόγραμμα με πιθανότητα μελλοντικής απασχόλησης των συμμετεχόντων ως εξωτερικών συνεργατών.

Αναρωτιόμαστε λοιπόν τι ακριβώς προσφέρεται έναντι των διδάκτρων που απαιτούνται, πέραν ενός πασαλείμματος γενικών γνώσεων με εντυπωσιακούς τίτλους. Για όποιον έχει στοιχειώδη εξοικείωση με κάποιο από αυτά τα επαγγέλματα, είναι ξεκάθαρο ότι μόνος σκοπός ενός τέτοιου προγράμματος είναι η προσέλκυση νέων συναδέλφων και συναδελφισσών που, επιδιώκοντας να «ξεκινήσουν από κάπου» στον κλάδο των ΜΕΔ, καταλήγουν να πέφτουν θύματα ακραίας εκμετάλλευσης, καθώς μιλάμε για απλήρωτη και ανασφάλιστη εργασία. Για σκλαβιά κανονική δηλαδή.

Εμείς απ’ την πλευρά μας, προτρέπουμε τους συναδέλφους και τις συναδέλφισσες, και ιδιαίτερα τους νέους στον χώρο, να είναι υποψιασμένοι απέναντι στα πληρωτέα επιμορφωτικά σεμινάρια παντός τύπου, να αρνούνται ασυζητητί την προσφορά δωρεάν και ανασφάλιστης εργασίας («πρακτικής»), να μη μασάνε μπροστά στην κανονικότητα και την αναγκαιότητα με την οποία παρουσιάζεται και να επικοινωνούν με τον ΣΜΕΔ όταν αντιμετωπίζουν τέτοιες συνθήκες ή άλλες εργοδοτικές αυθαιρεσίες.

Όλοι και όλες μαζί να αντισταθούμε στις εργοδοτικές πρακτικές που μας πίνουν το αίμα.

Εργατική διαδήλωση 23/6 στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη

(Διαδήλωση απεργών στη Γλασκόβη, 1960)

Εργατική διαδήλωση οργανώνεται στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη το απόγεμα της Τρίτης. Στην Αθήνα (Χαυτεία, 7.00 μμ), πέρα από τα οχτώ σωματεία που υπογράφουν το κοινό κάλεσμα (βλ. παρακάτω), στη διαδήλωση καλούν επίσης με δική τους ανακοίνωση το Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών (ΣΜΤ), το Σωματείο Εργαζομένων στην εταιρεία Πλαίσιο Νομού Αττικής και το Σωματείο Εργαζόμενων στο Χώρο του Χορού (ΣΕΧΩΧΟ), καθώς και άλλες συλλογικότητες, παρατάξεις, κλπ. 

Στη συγκέντρωση της Θεσσαλονίκης (Καμάρα, 7.00 μμ) καλούν το Σωματείο Σερβιτόρων Μαγείρων και λοιπών εργαζομένων στον κλάδο του επισιτισμού Κεντρικής Μακεδονίας (ΣΣΜ-Θ), το Σωματείο Βάσης Εργαζομένων στον χώρο της ψυχικής υγείας και κοινωνικής πρόνοιας (ΣΒΕΨΥΚΟΙ) και το Σωματείο Υπαλλήλων Βιβλίου – Χάρτου Νομού Θεσσαλονίκης. 

Εργατική Διαδήλωση Αντίστασης και Διεκδίκησης

Τρίτη 23 Ιούνη 7.00 μ.μ. από τα Χαυτεία

Η υγειονομική και οικονομική κρίση με αφορμή τον κορωνοϊό χρησιμοποιούνται από τους εργοδότες και την κυβέρνηση για να μετακυλήσουν τις επιπτώσεις ακόμα μια φορά στις πλάτες των εργαζομένων. Η κυβέρνηση εξαγγέλλει πακέτα δις ευρώ τα οποία έχουν προορισμό τις επιχειρήσεις και την εργοδοσία, ενώ με μια σειρά Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, υπουργικές αποφάσεις και νομοσχέδια εφαρμόζει αντεργατικά μέτρα και προωθεί αναδιαρθρώσεις σε βάρος των εργασιακών σχέσεων και δικαιωμάτων μας.

Με τα μέτρα -στο όνομα της νέας κρίσης- αφεντικά και κυβέρνηση ενισχύουν το αντεργατικό θεσμικό πλαίσιο μετατρέποντας χιλιάδες εργαζομένων σε επιδοματούχους, γιγαντώνουν την επισφάλεια και τις ελαστικές μορφές εργασίας, μειώνουν τους μισθούς, καταργούν τις ΣΣΕ, ενώ ταυτόχρονα δυναμώνει η καταστολή, χτυπιούνται δικαιώματα και ελευθερίες. Νομιμοποιείται η εργοδοτική αυθαιρεσία, οι άθλιες εργασιακές συνθήκες. Τα δίνουν όλα στο κεφάλαιο για να σταθεροποιήσει και να αυξήσει την κερδοφορία του.

Μέσα από συσκέψεις και στα πλαίσια του οριζόντιου συντονισμού και της κοινής δράσης τα σωματεία μας αποφάσισαν να προχωρήσουν στη διοργάνωση Εργατικής Διαδήλωσης την Τρίτη 23 Ιούνη με χώρο συγκέντρωσης τα Χαυτεία στις 7.00 μ.μ.

ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΜΑΣΤΕ στα παλιά και νέα αντεργατικά μέτρα:
- στην εκ περιτροπής εργασία, τις απολύσεις, τη μη ανανέωση συμβάσεων ορισμένου χρόνου
- στην ελαστικοποίηση και την επισφαλή και "μαύρη" εργασία
- στην επιβολή της τηλεργασίας, στην εντατικοποίηση στους χώρους δουλειάς και την εργοδοτική αυθαιρεσία
- στην κυριακάτικη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων
- στην αστυνομοκρατία, την καταστολή, την επιτήρηση της ζωής μας

ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΜΕ εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα σύμφωνα με τις ανάγκες μας.
Απαιτούμε:
- ριζική μείωση του χρόνου εργασίας - αυξήσεις στους μισθούς
- μέτρα υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας
- μέτρα στήριξης των εποχιακά εργαζομένων και των εργαζομένων με σύμβαση έργου (μπλοκάκι) - ειδικές ρυθμίσεις για τις υποχρεώσεις των εργαζομένων και των ανέργων αναφορικά με τα ενοίκια και τα τιμολόγια των ΔΕΚΟ
- μέτρα στήριξης του δημόσιου συστήματος υγείας
- μέτρα στήριξης των ανέργων
- απεγκλωβισμός των προσφύγων / μεταναστών από τα νησιά και τα κέντρα κράτησης. Στέγη, εργασία, περίθαλψη, εκπαίδευση για τους πρόσφυγες / μετανάστες

Καλούμε όλα τα εργατικά σωματεία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, τους/τις εργαζόμενους/ες και άνεργους/ες, να συμμετάσχουν και να στηρίξουν την Εργατική Διαδήλωση στις 23 Ιούνη. Ας είναι η ημέρα όπου η εργατική δυσαρέσκεια και αγανάκτηση θα βγει στους δρόμους να διαμαρτυρηθεί και να διαδηλώσει. Η διαδήλωση στις 23 Ιούνη είναι ένα ακόμη βήμα στην κατεύθυνση σύνδεσης των αντιστάσεων στους κλάδους και τους χώρους δουλειάς και ισχυροποίησης της θέσης όλων μας απέναντι στους εργοδότες και τους κυβερνώντες (όποιοι και να είναι αυτοί κάθε περίοδο), απέναντι συνολικά στον κοινό ταξικό εχθρό. Ένας σταθμός στη μάχη που χρειάζεται να ξεδιπλωθεί και να κλιμακωθεί το αμέσως επόμενο διάστημα ενάντια στην επίθεση κυβέρνησης-εργοδοτών. Ο κόσμος της εργασίας μπορεί βασιζόμενος στις δικές του δυνάμεις να οργανώνει από τα κάτω τους αγώνες του και να αντιστέκεται αποτελεσματικά στις αντεργατικές επιθέσεις.

ΔΕΝ ΘΑ ΠΛΗΡΩΣΟΥΜΕ ΚΑΙ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ
Δεν ζητάμε πολλά - Τα θέλουμε όλα... για όλους/ες
..........................................................................................................................
Κλαδικά & Επιχειρησιακά Εργατικά Σωματεία:
– Σύλλογος Εργαζόμενων στα Φροντιστήρια Καθηγητών (ΣΕΦΚ)
– Σύλλογος Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών (ΣΜΕΔ)
– Σύλλογος Υπαλλήλων Βιβλίου – Χάρτου & Ψηφιακών Μέσων Αττικής (ΣΥΒΧΨΑ)
– Σωματείο Βάσης Εργαζομένων στις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΣΒΕΜΚΟ)
– Σωματείο Εργαζόμενων στα Public
– Σωματείο Εργαζομένων στη Nokia Ελλάδος
– Σωματείο Σερβιτόρων Μαγείρων (ΣΣΜ)

– Σωματείο Εργαζομένων στην ΜΚΟ Άρσις

Ποιοι γράφουν τα βιβλία; Ποιοι τα μεταφράζουν;

Ποιοι ξεχνούν τα πνευματικά δικαιώματα;

 

 

Ένας από τους στό­χους του ΣΜΕΔ εί­ναι η ευαι­σθη­το­ποί­η­ση των συναδέλφων, αλλά και της κοι­νής γνώ­μης, σε θέ­μα­τα πνευ­μα­τι­κών δι­καιω­μά­των. Στην κα­τεύ­θυν­ση αυ­τή, ο Σύλλογος ανα­λαμ­βά­νει πρω­το­βου­λί­ες και υλο­ποιεί δρά­σεις με στόχο αφενός την ευαισθητοποίηση των συναδέλφων υπέρ της διεκδίκησης των πνευματικών τους δικαιωμάτων και αφετέρου την καλλιέργεια μιας κουλτούρας αναγνώρισης και απόδοσης πνευματικών δικαιωμάτων για τη μετάφραση γενικότερα στο χώρο του βιβλίου.

Είναι κοινός τόπος ότι στην Ελλάδα η πρακτική απόδοσης πνευματικών δικαιωμάτων για τη μετάφραση δεν είναι καθόλου παγιωμένη και κατά συνέπεια δεν υπάρχει ανάλογος σεβασμός και επαγγελματική προστασία στο συγκεκριμένο ζήτημα. Στην πλειοψηφία τους οι εκδότες δεν αναγνωρίζουν πνευματικά δικαιώματα για τη μετάφραση ή αν το κάνουν, σεβόμενοι εκ του πονηρού το γράμμα του νόμου, παρουσιάζουν την αμοιβή για τη μετάφραση ως προκαταβολή για τα πνευματικά δικαιώματα, τα οποία παραχωρούνται σε τόσο μικρό ποσοστό επί των πωλήσεων ώστε να είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα ξεπεράσουν ποτέ αυτή την άπαξ αμοιβή. Δεν αγνοούν καθόλου δηλαδή ότι η μετάφραση αναγνωρίζεται από το νόμο ως πνευματική δημιουργία, αλλά φροντίζουν η αναγνώριση αυτή να είναι τιμητική και να μην έχει κανένα υλικό αντίκρισμα.

Τα πνευματικά δικαιώματα δεν είναι μόνο αναγνωρισμένα από το νόμο, δεν είναι μόνο μια δίκαιη κατανομή των εσόδων από τις πωλήσεις ενός βιβλίου, είναι κι ένας τρόπος να βελτιωθούν οι απολαβές των μεταφραστών σε μια χώρα όπου πληρώνονται έτσι κι αλλιώς άθλια. Η είσπραξη πνευματικών δικαιωμάτων θα μπορούσε και θα έπρεπε να είναι ένα επιπλέον έσοδο για τους μεταφραστές, που θα τους επιτρέπει να βιοπορίζονται αξιοπρεπέστερα και να παραμένουν με καλύτερους όρους στο επάγγελμα. Κάτι τέτοιο, θα περίμενε κανείς ότι θα απασχολούσε όσους κόπτονται για τους δημιουργούς και κατ’ επέκταση την παραγωγή πολιτιστικού έργου.

Αφορμή και έμπνευση για να επανέλθουμε στο ζήτημα αυτό μάς δίνει η εν εξελίξει καμπάνια του ΟΣΔΕΛ με τίτλο Τα βιβλία δεν τα γράφουν ηλεκτρονικοί υπολογιστές | Τα βιβλία δεν τα γράφουν φωτοτυπικά μηχανήματα και υπότιτλο Κάθε βιβλίο έχει ώρες δουλειάς, ημέρες σκέψης, χρόνια μελέτης: Σκέψου πριν το κατεβάσεις. Το σχετικό κείμενο ξεκινάει δηλώνοντας ότι ο ΟΣΔΕΛ προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη σε θέματα πνευματικών δικαιωμάτων, να καλλιεργήσει κουλτούρα σεβασμού τους και να καταπολεμήσει την παράνομη αντιγραφή έργων του λόγου. Όλ’ αυτά είναι θαυμάσια αλλά είμαστε υποχρεωμένοι, από τη μεριά μας, να επισημάνουμε μιαν αντίφαση. Ο ΟΣΔΕΛ μιλάει συχνά εν ονόματι των δημιουργών και έχει υπερασπίσει τα πνευματικά δικαιώματα σε ποικίλα μέτωπα, από διεθνείς οργανισμούς και το διαδίκτυο μέχρι τις επαρχιακές βιβλιοθήκες και τα φωτοτυπεία, φαίνεται όμως να ξεχνάει να υπερασπίσει τα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών όταν αυτά καταπατούνται από τους εκδότες. Έτσι, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι εκδότες λαμβάνουν τη μερίδα του λέοντος από τις εισπράξεις του ΟΣΔΕΛ, δημιουργείται συχνά η εντύπωση ότι ο Οργανισμός αυτός είναι ακόμα ένα όργανο των εκδοτών. 

Αυτό μας οδηγεί σε μια καταστατική αντίφαση του Οργανισμού, καθώς αυτός έχει σκοπό «τη συλλογική διαχείριση και προστασία των πνευματικών και συγγενικών προς τα πνευματικά– δικαιωμάτων των δημιουργών έργων του λόγου, καθώς και των δικαιοδόχων τους, όπως επίσης και των εκδοτών έργων του λόγου». Με άλλα λόγια, ο ΟΣΔΕΛ έχει ως μέλη του αφενός δημιουργούς (που έχουν πνευματικά δικαιώματα) και αφετέρου εκδότες (που έχουν συγγενικά δικαιώματα). Ο ΟΣΔΕΛ εμφανίζεται πάντα ως υπερασπιστής των δημιουργών και των πνευματικών δικαιωμάτων, κάτι που είναι επικοινωνιακά κατανοητό (και επιτυχημένο). Όμως οι δημιουργοί, βλέπουν συχνά τα δικαιώματά τους να παραβιάζονται από τα υπόλοιπα μέλη του, τους εκδότες. Να παραβιάζεται π.χ. ο νόμος 2121/1993, που προβλέπει ρητά την απόδοση δικαιωμάτων στους μεταφραστές αλλά και την ενημέρωσή τους για τον ετήσιο απολογισμό των πωλήσεων των έργων που έχουν μεταφράσει.  

Ασφαλώς τα βιβλία δεν τα γράφουν οι εκδότες, δεν έχουμε όμως την αξίωση να μιλήσουμε για λογαριασμό των υπόλοιπων δημιουργών. Το δικό μας ταπεινό σχόλιο στην καμπάνια του ΟΣΔΕΛ είναι λοιπόν: Τα βιβλία δεν τα μεταφράζουν οι εκδότες. Η μετάφραση του κάθε βιβλίου έχει ώρες δουλειάς, ημέρες σκέψης, χρόνια μελέτης: Σκέψου το κι αυτό.

Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι επιτακτική η ανάγκη για σεβασμό και προστασία των δικαιωμάτων του μεταφραστή, σε μια κοινωνία που θα τον σέβεται έμπρακτα ως δημιουργό και θα του αναγνωρίζει το (διόλου κεκτημένο) δικαίωμα να αμείβεται ικανοποιητικά για την πνευματική του εργασία και να προστατεύεται αποτελεσματικά απέναντι σε κάθε παράνομη καταπάτηση των πνευματικών του δικαιωμάτων, όπως συμβαίνει π.χ. με τη συνήθη πρακτική της αγοραπωλησίας παλιών μεταφράσεων μεταξύ εκδοτών χωρίς καν τυπική ενημέρωση του μεταφραστή (ο οποίος βλέπει έκπληκτος στις βιτρίνες, αν τύχει να τη δει, τη μετάφρασή του να κυκλοφορεί σε νέα έκδοση από νέο εκδότη). Ο ΣΜΕΔ, προκειμένου να συμβάλει στην αντιμετώπιση της κατάστασης αυτής, απευθύνεται στους συναδέλφους, ενημερώνοντας ταυτόχρονα το αναγνωστικό κοινό και όλο τον πνευματικό κόσμο, λέγοντας: Η αμοιβή για τη μετάφραση είναι η αμοιβή για τις ώρες εργασίας που δαπάνησε ο επαγγελματίας για να ολοκληρώσει και να παραδώσει το έργο που του ανατέθηκε. Τα πνευματικά δικαιώματα είναι το ποσοστό που του αναλογεί από τις πωλήσεις που θα κάνει τελικά το συγκεκριμένο έργο. Τα δύο αυτά πρέπει να είναι διακριτά και οφείλουμε να τα διεκδικούμε ως τέτοια όταν δεν μας παραχωρούνται.