Στις 13 και στις 20 Φεβρουαρίου, ο ΣΜΕΔ συμμετείχε σε δύο σεμινάρια στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος Intercultural Bridge που διοργάνωσε για τα μέλη της η Ελληνική Ένωση Διερμηνέων-Μεταφραστών Σπάνιων Γλωσσών (ΕΛΕΝΔΙΜΕΣΓ), σε συνεργασία με την πρωτοβουλία The Language Project. Μέλη του ΣΜΕΔ παρουσίασαν και συζήτησαν με μέλη της ΕΛΕΝΔΙΜΕΣΓ δύο θεματικές: α) ζητήματα νομικής μετάφρασης και διερμηνείας, και β) ζητήματα συνδικαλιστικής οργάνωσης, επαγγελματικών δικαιωμάτων και εργασιακών διεκδικήσεων.
Η απόφαση για τη συμμετοχή του ΣΜΕΔ στο πρόγραμμα αυτό πάρθηκε κατά πλειοψηφία και συνοδεύτηκε από έντονη συζήτηση και διαφωνία στους κόλπους του Συλλόγου, την οποία τρία μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΜΕΔ εξώθησαν στα άκρα υποβάλλοντας τις παραιτήσεις τους. Τα σκεπτικά των παραιτήσεων αυτών, όπως και το σκεπτικό ενός ακόμα μέλους του Συλλόγου που διαφώνησε με την πλειοψηφούσα απόφαση για συμμετοχή του Συλλόγου στο πρόγραμμα αυτό, έχουν ήδη δημοσιοποιηθεί σε όλα τα μέλη του ΣΜΕΔ. Με την παρούσα ανακοίνωση, η εκφρασμένη πλειοψηφία του ΣΜΕΔ δεν προτίθεται να ανοίξει δημόσια αντιπαράθεση με διαφωνούσες απόψεις στο εσωτερικό του Συλλόγου, παρά μόνο να παρουσιάσει δημόσια τους λόγους για τους οποίους ο Σύλλογος συμμετείχε στα σεμινάρια της ΕΛΕΝΔΙΜΕΣΓ και να καταθέσει την εμπειρία της συμμετοχής του αυτής.
Στην πλειονότητά τους, τα μέλη του ΣΜΕΔ που συμμετείχαν στις ανοιχτές εβδομαδιαίες συνεδριάσεις του ΔΣ του Συλλόγου είδαν θετικά την ύπαρξη ενός νεότευκτου επαγγελματικού σωματείου στον πολύ ευαίσθητο, και άκρως επίκαιρο, κλάδο της διερμηνείας (δευτερευόντως και της μετάφρασης) σε σπάνιες γλώσσες. Κρίθηκε πολύ σημαντική η πρωτοβουλία λίγων συναδέλφων, μεταναστών στο σύνολό τους, να οργανωθούν συνδικαλιστικά και να διεκδικήσουν επαγγελματικά και εργασιακά δικαιώματα ως διερμηνείς ή/και διαπολιτισμικοί μεσολαβητές, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που οι μαζικές αφίξεις προσφύγων και μεταναστών στη χώρα έχουν δημιουργήσει τεράστιες ανάγκες διερμηνείας και αναλόγως τεράστια περιθώρια εκμετάλλευσης των διαθέσιμων διερμηνέων από τους πολυάριθμους φορείς, κρατικούς και ιδιωτικούς, οι οποίοι τζιράρουν με τα γιγάντια κονδύλια που διακινούνται, πανευρωπαϊκά και διεθνώς, για τη λεγόμενη «διαχείριση του προσφυγικού και μεταναστευτικού προβλήματος» (βλ. τον απολογισμό της εμπειρίας του Συλλόγου από μια πρώιμη ακόμα φάση αυτής της «διαχείρισης»). Σημαντική κρίθηκε επίσης η πρωτοβουλία της ΕΛΕΝΔΙΜΕΣΓ να διοργανώσει η ίδια σεμινάρια επιμόρφωσης των μελών της, χωρίς αντίτιμο και χωρίς ανάθεση σε, ή εξάρτηση από, επιχειρηματικούς ή κρατικούς φορείς, παρά μόνο με την ελεύθερη συνεργασία και την αφιλοκερδή υποστήριξη μιας πρωτοβουλίας συναδέλφων, του Language Project, και ενός επαγγελματικού σωματείου, του ΣΜΕΔ.
Συμμετέχοντας σε αυτά τα σεμινάρια, επιδίωξή μας ήταν να έρθουμε ως Σύλλογος σε επαφή με ένα νέο σωματείο, ώστε να γνωριστούμε από κοντά, να αποκτήσουμε καλύτερη εικόνα για τις εργασιακές συνθήκες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, και να δούμε αν μπορεί να υπάρξει κοινό έδαφος διαρκέστερης συνεργασίας μεταξύ μας. Μέχρι πρότινος, πριν δημιουργηθεί η ΕΛΕΝΔΙΜΕΣΓ, ήταν σχεδόν αδύνατον να έρθουμε σε επαφή με μετανάστες διερμηνείς: τα στρατόπεδα συγκέντρωσης μεταναστών και προσφύγων, οι διαδικασίες των συνεντεύξεων ασύλου, τα δικαστήρια ή οι χώροι της Ελληνικής Αστυνομίας δεν είναι ακριβώς πρόσφορο έδαφος για γνωριμία με συναδέλφους στους οποίους οι υψηλοί εργοδότες τους απαγορεύουν αυστηρά κάθε συνδικαλιστική δράση… Στόχος μας ήταν να μάθουμε από τους ίδιους όχι μόνο τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ως εργαζόμενοι, αλλά και τις συνθήκες που επικρατούν σε μέρη σαν τα παραπάνω σε βάρος προσφύγων και μεταναστών, των οποίων τα δικαιώματα, ανάμεσά τους και το δικαίωμα στη διερμηνεία, καταπατούνται βάναυσα. Πεποίθησή μας ήταν και είναι ότι η υποτίμηση και η εκμετάλλευση των εργαζόμενων διερμηνέων αφενός είναι αντανάκλαση της κατασταλτικής αντιμετώπισης προσφύγων και μεταναστών και αφετέρου έχει άμεσο αντίκρισμα στη συνέχιση αυτής της πολιτικής σε βάρος τους. Υπάρχει άμεση σύνδεση ανάμεσα στην υποτίμηση των μεταναστών, την υποτίμηση του δικαιώματός τους στη διερμηνεία και την υποτίμηση των ίδιων των διερμηνέων.
Όπως επιθυμούσαμε να ακούσουμε από τους ίδιους τους συναδέλφους για τις εμπειρίες τους, έτσι θελήσαμε να μεταφέρουμε κι εμείς τις δικές μας, τόσο στο επίπεδο της δουλειάς όσο και στο επίπεδο των εργασιακών διεκδικήσεων και της συνδικαλιστικής οργάνωσης. Σε έναν χώρο τόσο ευαίσθητο, όπου η καταστολή μαίνεται, έχει τεράστια σημασία οι άνθρωποι που καλούνται να παράσχουν υπηρεσίες διερμηνείας να μην είναι έρμαια των εργοδοτών τους (όπως π.χ. όταν η άδεια παραμονής τους εξαρτάται από τον εργοδότη-Αστυνομία), να έχουν κατοχυρωμένα δικαιώματα που να τους επιτρέπουν να φέρουν σε πέρας τη δουλειά τους χωρίς παρεμβάσεις, και τέλος να μην είναι μόνοι τους: να γνωρίζουν ότι σε οποιαδήποτε περίπτωση παραβίασης της δεοντολογίας που πρέπει να διέπει την εργασία σε τέτοιους χώρους, σε περιπτώσεις συγκάλυψης περιστατικών αυθαιρεσίας, υποτίμησης της δουλειάς τους ή εκβιασμού τους, υπάρχουν σωματεία, σύλλογοι, συλλογικότητες που θα σταθούν στο πλευρό τους, θα δημοσιοποιήσουν, θα καταγγείλουν και θα αγωνιστούν μαζί τους.
Από την άλλη, με επιφυλακτικότητα αντιμετωπίστηκαν από τη μεγάλη πλειονότητα των μελών του ΣΜΕΔ που διάβασαν τις επίσημες θέσεις της ΕΛΕΝΔΙΜΕΣΓ και μελέτησαν την παρουσίαση και τα συνοδευτικά έντυπα των σεμιναρίων της οι αρκούντως τεχνοκρατικές διατυπώσεις, οι ποικίλοι περιοριστικοί όροι αναφορικά με την εγγραφή μελών στην ΕΛΕΝΔΙΜΕΣΓ και κάποιες αμφιλεγόμενες βλέψεις της ΕΛΕΝΔΙΜΕΣΓ αναφορικά με την κατοχύρωση και την «πιστοποίηση» του επαγγέλματος του διερμηνέα σπάνιων γλωσσών (βλ. τις θέσεις του ΣΜΕΔ για την πιστοποίηση στον κλάδο της μετάφρασης, καθώς και σχετική συζήτηση-ενημέρωση στο φόρουμ του Συλλόγου). Οι εν λόγω διατυπώσεις, διακηρύξεις και περιοριστικοί όροι υπάρχουν σε έγγραφα δημοσιευμένα στην ιστοσελίδα της ΕΛΕΝΔΙΜΕΣΓ, ενώ όσες υπήρχαν σε μη δημοσιευμένα έγγραφα και αφορούσαν τη διεξαγωγή των εκπαιδευτικών σεμιναρίων αποσύρθηκαν πολύ σύντομα μετά από ενστάσεις που διατυπώθηκαν από τον ΣΜΕΔ.
Εντούτοις, η επιφυλακτικότητα αυτή δεν κρίθηκε από την εκφρασμένη πλειοψηφία των μελών του ΣΜΕΔ που συμμετείχαν στις (ανοιχτές, όπως όλες οι διαδικασίες του ΣΜΕΔ) συζητήσεις με την ΕΛΕΝΔΙΜΕΣΓ παράγοντας ικανός να άρει τη διάθεση συμμετοχής του Συλλόγου στα σεμινάρια και έμπρακτης υποστήριξης στην ίδια την ύπαρξη του νεότευκτου σωματείου. Θεωρήθηκε κατά πλειοψηφία ότι οι διακηρυγμένοι σκοποί της ΕΛΕΝΔΙΜΕΣΓ και η (όποια) μελλοντική δράση της είναι προτιμότερο να ιδωθούν στην πρακτική τους διάσταση και έκφραση, μέσα από την ουσιαστική γνωριμία και συζήτησή μας με τα μέλη της. Στο πλαίσιο της συνδικαλιστικής του υπόστασης, ο ΣΜΕΔ έχει πολλάκις στο παρελθόν συμμετάσχει σε ομιλίες, ημερίδες, εκδηλώσεις, συνέδρια κ.ο.κ. όπου διατηρούσε πολύ μεγαλύτερες επιφυλάξεις (έως και ρητή στάση αντιπαλότητας) απέναντι στους διοργανωτές τους, όπως π. χ. η Γενική Διεύθυνση Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτό ουδέποτε στάθηκε λόγος για να μην πάει να καταθέσει την εμπειρία του ο Σύλλογος σε τέτοιες διαδικασίες, είτε συμμετέχοντας επίσημα σε αυτές είτε παρακολουθώντας την εξέλιξή τους ως ακροατήριο. Θεωρήθηκε εξαιρετικά άστοχο να εξαντληθεί η συνδικαλιστική μας αυστηρότητα και η (όποια) ιδεολογική και πολιτική μας καθαρότητα απέναντι σε μετανάστες συναδέλφους που προσπαθούν να οργανωθούν.
Μετά από δύο τρίωρα σεμινάρια –κύκλους συζήτησης, στην πραγματικότητα– με τα μέλη της ΕΛΕΝΔΙΜΕΣΓ (το δεύτερο σε συνεργασία με συνάδελφο εργαζόμενο σε ΜΚΟ) διαπιστώσαμε στην πράξη πόσα μας ενώνουν. Εκφράσαμε τις ίδιες αγωνίες, συζητήσαμε για κοινές διεκδικήσεις, μοιραστήκαμε κοινά προβλήματα, καταθέσαμε πληροφορίες, προτάσεις, ιδέες, μεθόδους και τεχνικές, τόσο για το περιεχόμενο και τις συνθήκες της δουλειάς μας (συμπεριλαμβανομένης της ασφάλισης και της φορολογίας μας) όσο και για την οργάνωση και διεύρυνση των σωματείων μας. Ακούσαμε από τους συναδέλφους της ΕΛΕΝΔΙΜΕΣΓ τη μέριμνά τους και την αποφασιστικότητά τους να κάνουν το σωματείο τους όσο το δυνατόν μαζικότερο, φροντίζοντας συγχρόνως για την κατοχύρωση της δουλειάς τους, των δικαιωμάτων τους και της αξιοπρέπειάς τους, των ίδιων όσο και όλων των άλλων διερμηνέων που κάνουν, επισήμως ή άτυπα, τη δουλειά του διερμηνέα σπάνιων γλωσσών, ιδίως σήμερα, υπό τις δεδομένες συνθήκες. Αντιληφθήκαμε ότι τα ιδρυτικά μέλη της ΕΛΕΝΔΙΜΕΣΓ είναι συνάδελφοι με πολύχρονη εμπειρία, επαγγελματική όσο και συνδικαλιστική (η τελευταία από άλλους κλάδους, κατά την περιπετειώδη διαδρομή που περιμένει κανείς να ακούσει από μετανάστες εργαζόμενους στην Ελλάδα), και με γνήσια ανάγκη τόσο να ενημερωθούν καλύτερα για τα δικαιώματά τους και τους τρόπους διεκδίκησής τους όσο και να αγωνιστούν γι’ αυτά. Μάθαμε, τέλος (χωρίς έκπληξη, είναι αλήθεια, χάρη στη στενή επαφή του ΣΜΕΔ, εδώ και χρόνια, με το Σωματείο Βάσης Εργαζομένων σε ΜΚΟ [ΣΒΕΜΚΟ]), για τις πλείστες όσες αθλιότητες έχουν υποστεί από τους πατροπαράδοτους εργοδότες μεταναστών διερμηνέων σπάνιων γλωσσών, δηλαδή το ίδιο το κράτος και τις γνωστές και μη εξαιρετέες ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στον χώρο: χαμηλές αμοιβές, απάνθρωπα ωράρια, εξαρτημένη εργασία με μπλοκάκι, φέσια, εξώθηση σε παραίτηση, εργασιακή τρομοκρατία, και πάει λέγοντας.
Μετά την εμπειρία μας αυτή, ευελπιστούμε να συνεχιστεί η συνεργασία του ΣΜΕΔ με την ΕΛΕΝΔΙΜΕΣΓ και στο πεδίο του συνδικαλιστικού αγώνα. Δηλώνουμε τη διαθεσιμότητά μας για ό,τι τυχόν χρειαστούν οι συνάδελφοι της ΕΛΕΝΔΙΜΕΣΓ, σε συμφωνία πάντα με τις καταστατικές αρχές και τη δράση του Συλλόγου μας. Δεν έχουμε παρά να τους ευχηθούμε καλή αρχή και καλή δύναμη.