Ταξίδι στο κέντρο της 4π

Ενημέρωση 27/6/2013: Ακολουθεί ανοιχτή επιστολή απλήρωτων εργαζομένων της 4π:

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Είμαστε εργαζόμενοι της 4π Ειδικές Εκδόσεις ΑΕ, η οποία εξέδιδε τα περιοδικά RAM και HiTECH και τις έντυπες εκδόσεις του National Geographic στην ελληνική γλώσσα. Είμαστε απλήρωτοι επί σειρά μηνών, όπως απλήρωτοι παραμένουν δεκάδες εξωτερικοί συνεργάτες. Ο εργοδότης μας, μαζί με τον Εκδότη και τον Διευθυντή του National Geographic, έχουν μετακομίσει σε άλλη εταιρεία (ΣΕΛΕΝΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΕ των αδελφών Φιλιππάκη) όπου συνεχίζουν την εκδοτική τους δραστηριότητα. Στις 11 Ιουνίου τους απευθύναμε ενυπόγραφη ανοιχτή επιστολή, με κοινοποίηση στη National Geographic Community USA, στην Ευρωπαϊκή και Διεθνή Ένωση Δημοσιογράφων (EFJ & IFJ), καθώς και στις δημοσιογραφικές Ενώσεις ΕΣΠΗΤ και ΕΣΗΕΑ.

Το βράδυ της ίδιας μέρας, ώρα Ελλάδας, ο Δ/νων Σύμβουλος της 4π, Θ. Σπίνουλας, απάντησε στους απλήρωτους εργαζόμενους της 4π, με δισέλιδο γράμμα και με το χαρακτηριστικό τίτλο 4pi Epilogue. Το απηύθυνε προς εμάς και προς όσους είχε κοινοποιηθεί η δική μας αρχική επιστολή (National Geographic, IFJ, EFJ). Παραδέχεται ότι η 4π χρωστάει χρήματα σε πολύ κόσμο, περιγράφει την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα και την πτωτική πορεία των εκδόσεων. Αξίζει όμως να σταθούμε στο γεγονός ότι αναφέρεται στην 4π ως ήδη χρεοκοπημένη εταιρεία, καθώς και στις παραγράφους 6 και 7, όπου αναφέρει τα εξής:

«6. Τον Οκτώβριο του 2012, και ενώ το χρέος προς τους εργαζόμενους ήταν μισθοί αρκετών μηνών, η εταιρεία τούς πρόσφερε ένα «πακέτο» (υπογραφή συμφωνητικού) σύμφωνα με το οποίο θα αποχωρούσαν από την εταιρεία και θα έπαιρναν όλους τους χρωστούμενους μισθούς συν το 20% της αποζημίωσης. Το ποσό θα το κάλυπτε άλλη μεγάλη και υγιής επιχείρηση η οποία θα απέδιδε τα χρωστούμενα από μελλοντικές πωλήσεις. Από τους 63 περίπου εργαζόμενους της 4π, οι 42 δέχτηκαν να υπογράψουν ή να φύγουν από την εταιρεία με άλλο τρόπο (παρέχονται λεπτομέρειες εάν ζητηθούν), ενώ 21 επέλεξαν τη δικαστική διαμάχη, διεκδικώντας όλο το χρωστούμενο ποσό. Η 4π προσέφερε επανειλημμένως σε αυτούς τους 21 την επιλογή να πάρουν τα χρωστούμενα από τρίτους (να μεταφερθούν σε αυτούς τα δικαιώματα από μελλοντικές πωλήσεις) χωρίς να χάσουν κανένα από τα δικαιώματά τους. Την πρώτη βδομάδα του Ιουνίου υποτίθεται ότι θα υπέγραφαν τη συγκεκριμένη «μεταφορά δικαιωμάτων» προς αυτούς, ωστόσο οι 15 από τους 21 επέλεξαν να γράψουν την επιστολή που λάβατε.
7. Η συμφωνία του National Geographic με την 4π έληξε στις 30 Νοεμβρίου. Από την 1η Δεκεμβρίου η εταιρεία Σελένα Εκδοτική ΑΕ απέκτησε τα δικαιώματα για την έκδοση του περιοδικού, βιβλίων και παρελκομένων. Η Σελένα Εκδοτική ΑΕ δεν σχετίζεται στο παραμικρό με την 4π ούτε ως εταιρεία ούτε ως ΔΣ. Με βάση τις ανάγκες της, η Σελένα προσέλαβε 15 άτομα από την 4π. Ο Θεόδωρος Σπίνουλας, συνιδιοκτήτης της 4π, εργάζεται επίσης στη Σελένα ως σύμβουλος. Δεν είναι ούτε μέτοχος ούτε μέλος του ΔΣ».

Στους ισχυρισμούς του Θ. Σπίνουλα απαντήσαμε με την παρακάτω επιστολή, με κοινοποίηση σε National Geographic, IFJ, EFJ, η οποία έμεινε αναπάντητη.

«Αθήνα 12/6/2013

Αγαπητέ κύριε Σπίνουλα,

Το να περιγράφει κάποιος μέρος των γεγονότων, κρύβοντας τα υπόλοιπα πίσω από γενικότητες, πείθει ενίοτε. Θα θέλαμε λοιπόν να εστιάσουμε στα ακόλουθα:

1. Η 4π Ειδικές Εκδόσεις ΑΕ λειτουργεί κανονικά ως εταιρεία και δεν έχει χρεοκοπήσει, τουλάχιστον όχι μέχρι τις 11 Ιουνίου 2013. Από το Δεκέμβριο του 2012 η 4π Ειδικές Εκδόσεις ΑΕ έκανε δύο φορές αίτηση για Ειδική Εκκαθάριση στα αρμόδια δικαστήρια. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις η αίτησή της απορρίφθηκε. Αιτήθηκε τρίτη φορά πτώχευση ή Ειδική Εκκαθάριση στις 27 Μαρτίου 2013. Η απόφαση δεν έχει ακόμα εκδοθεί. Σύμφωνα με τα παραπάνω είμαστε ακόμα εργαζόμενοι της 4π Ειδικές Εκδόσεις ΑΕ, απλήρωτοι για μήνες και με την ιατροφαρμακευτική μας περίθαλψη να κινδυνεύει να διακοπεί.
2. Τα οικονομικά «πακέτα» (συμφωνίες) που αναφέρετε στην απάντησή σας αφορούσαν 51 εργαζόμενους. Οι υπόλοιποι μισθωτοί είτε είχαν απολυθεί είτε είχαν ήδη παραιτηθεί. Υπέγραψαν 30 εργαζόμενοι. Από αυτούς, στους 15 είχατε ήδη εξασφαλίσει εργασία στη Σελένα Εκδοτική ΑΕ.
3. Καθώς η αίτηση για πτώχευση ή Ειδική Εκκαθάριση εκκρεμεί, εν αναμονή της απόφασης, όλα τα «οικονομικά πακέτα» προς τους εργαζόμενους της 4π, ακόμα και οι συμφωνίες που έχουν υπογραφεί, δεν αντιπροσωπεύουν τίποτα στην πράξη. Το όφελος από αυτές τις συμφωνίες δεν ξεπερνά και δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 1/40 από το σύνολο των οφειλών προς τον καθένα από τους εργαζόμενους στην 4π Ειδικές Εκδόσεις ΑΕ. Επιπλέον, η υπογραφή ενός οποιουδήποτε τέτοιου συμφωνητικού από όσα προτάθηκαν από την εταιρεία ισοδυναμούσε με παραδοχή εκ μέρους μας ότι είχαμε εισπράξει από την εταιρεία το σύνολο των οφειλών της προς εμάς και όχι μόνο το (πραγματικό) 1/40 του συνόλου της οφειλής.
Εμείς, οι απλήρωτοι εργαζόμενοι της 4π, έχουμε λάβει 28.000 ευρώ έναντι 300.000 ευρώ που μας έχουν επιδικάσει τα δικαστήρια. Η αποζημίωση, σε περίπτωση λύσης της σύμβασης, δεν συμπεριλαμβάνεται στο προαναφερθέν ποσό.

Με εκτίμηση»

Σας ευχαριστούμε για τη συμπαράσταση.

Η ομάδα μας στο facebook: https://www.facebook.com/groups/157363024443737/

Ενημέρωση 27/11/2012: Ενάμιση χρόνο μετά την ανακοίνωση του Συλλόγου και την προσωρινή διευθέτηση του προβλήματος που είχε προκύψει τότε (με συμφωνία μεταξύ του ΣΜΕΔ και της διοίκησης της εταιρείας να πληρώνονται με μεταχρονολογημένες επιταγές οι συνάδελφοι στους οποίους οφείλονταν χρήματα), φαίνεται ότι η 4π βάζει οριστικά λουκέτο (βλ. αναλυτικά εδώ). Όσοι συνάδελφοι έχουν λαμβάνειν από την 4π χρήματα για δεδουλευμένα ή έχουν στα χέρια τους ανεξόφλητες επιταγές της εταιρείας μπορούν να επικοινωνήσουν ανά πάσα στιγμή με τον Σύλλογο.

Η ανακοίνωση του ΣΜΕΔ (2 Ιουνίου 2011):

Η 4π Ειδικές Εκδόσεις Α.Ε. δημιουργήθηκε όταν ο διευθυντής του τομέα περιοδικών του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη (ΔΟΛ), Θ. Σπίνουλας, υπενοικίασε προ τριετίας τους τίτλους Ram και HiTech από τον ΔΟΛ και προχώρησε στη σύσταση νέας εταιρείας. Για τη στελέχωσή της, τότε, χρησιμοποιήθηκαν εργαζόμενοι του ΔΟΛ που αναγκάστηκαν να παραιτηθούν χωρίς να διεκδικήσουν αποζημίωση, παίρνοντας ως αντάλλαγμα την υπόσχεση ότι θα βρουν αμέσως δουλειά στη νέα εταιρεία. Κακή αρχή, με δυο λόγια.

Ακόμα χειρότερη ήταν η συνέχεια, όπως διαπιστώνουμε σήμερα. Η 4π αναπτύχθηκε με γοργούς ρυθμούς από το 2008 ως σήμερα, διευρύνοντας τις δραστηριότητές της σε ένα μεγάλο φάσμα των ειδικών περιοδικών εκδόσεων, στις οποίες συγκαταλέγονται πλέον και τα «βιβλία του περιπτέρου»: νέες, χαμηλού κόστους εκδόσεις γνωστών και δημοφιλών τίτλων, που κυκλοφορούν μαζικά και πωλούνται φθηνά, συνήθως σε ιλουστρασιόν αμπαλάζ και με την υποστήριξη εντατικής διαφημιστικής καμπάνιας. Αφού επανεξέδωσε σε αυτή τη μορφή την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους του Κ. Παπαρρηγόπουλου, η 4π προχώρησε από τις αρχές του 2011 στην επανέκδοση και των Απάντων του Ιουλίου Βερν. Όλοι οι τίτλοι της σειράς μεταφράστηκαν εκ νέου, και για τον σκοπό αυτό εργάστηκαν αρκετοί μεταφραστές (συχνά περισσότεροι από ένας ανά βιβλίο), με ασφυκτικές προθεσμίες παράδοσης και, εξ όσων γνωρίζουμε, χωρίς γραπτά συμφωνητικά. Η προφορική συμφωνία για την πληρωμή τους πρόβλεπε την εξόφλησή τους τρεις μήνες μετά την έκδοση του αντίστοιχου τόμου: οι πληρωμές δηλαδή θα έπρεπε να ξεκινήσουν στις αρχές Απριλίου, για τους μεταφραστές των πρώτων τόμων της σειράς.

Ανοιχτή συνεδρίαση του ΔΣ του ΣΜΕΔ, εκτάκτως αυτή τη Δευτέρα 17/6, στην ΕΡΤ

Ως ένδειξη αλληλεγγύης στον αγώνα που εξελίσσεται την τελευταία εβδομάδα στην ΕΡΤ, το ΔΣ του Συλλόγου Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών θα πραγματοποιήσει εκτάκτως την ανοιχτή συνεδρίασή του αυτή τη Δευτέρα 17 Ιουνίου, στις 7:30 μ.μ., στον προαύλιο χώρο του ραδιομεγάρου της Αγ. Παρασκευής. Σημείο συνάντησης, το πανό του Συλλόγου.

Παράλληλα, ο ΣΜΕΔ καλεί τα μέλη του και όλους τους συναδέλφους να περιφρουρήσουν με την παρουσία τους την κατάληψη του ραδιομεγάρου, ενάντια σε κάθε σχέδιο βίαιης επιβολής της πραξικοπηματικής κυβερνητικής απόφασης για το κλείσιμο της ΕΡΤ και την απόλυση σχεδόν 2.700 εργαζομένων.

Το ΔΣ

Γενική απεργία ενάντια στο λουκέτο στην ΕΡΤ

Με μια πραξικοπηματική απόφαση –γνωστή και ως πράξη νομοθετικού περιεχομένου– η κυβέρνηση αποφάσισε το κλείσιμο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Αφού χρησιμοποίησαν την ΕΡΤ σαν τσιφλίκι τους, αφού προσπάθησαν επανειλημμένα να τη μετατρέψουν σε εργαλείο του προπαγανδιστικού τους μηχανισμού, αφού έκοψαν και έραψαν ανεπιθύμητα προγράμματα και πρόσωπα, οι κυβερνητικοί υπηρέτες των ιδιωτικών καναλαρχών αποφάσισαν να της βάλουν οριστικό λουκέτο. Η πρόφαση της δήθεν δημιουργίας ενός δήθεν σύγχρονου ραδιοτηλεοπτικού φορέα δεν πρέπει να ξεγελά κανέναν. Η απαξίωση κάθε δημόσιου αγαθού και το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας περνάει μέσα και από την ολοκληρωτική παράδοση του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου στις ορέξεις των μεγαλοκαρχαριών. Και, βέβαια, η ΕΡΤ φαντάζει σαν το ιδανικό εργαστήριο για να ξεκινήσει εκεί το «πείραμα» της απόλυσης χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων, σύμφωνα με τις επιταγές της τρόικας.

Δεν υπάρχει χώρος και χρόνος για μεμψιμοιρίες και μοιρολατρίες. Η επιτυχία ή μη της τακτικής του κοινωνικού αυτοματισμού από την πλευρά των αρχόντων εξαρτάται αποκλειστικά από την αντίδραση των αρχομένων.

Ο Σύλλογος Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών:

• Καταδικάζει απερίφραστα την απόφαση της κυβέρνησης να κλείσει την ΕΡΤ.

• Εκφράζει την αλληλεγγύη του σε όλους τους εργαζόμενους της ΕΡΤ, και βεβαίως στους συναδέλφους μεταφραστές και υποτιτλιστές που εργάζονται εκεί.

• Χαιρετίζει την απόφαση των εργαζομένων στην δημόσια ραδιοτηλεόραση για κατάληψη του ραδιομεγάρου και συνέχιση εκπομπής του προγράμματος της ΕΡΤ.

• Καλεί τα μέλη του και γενικότερα όλους τους μεταφραστές, επιμελητές, διορθωτές, διερμηνείς και υποτιτλιστές να περιφρουρήσουν με την παρουσία τους την κατάληψη του ραδιομεγάρου και την απρόσκοπτη μετάδοση του απεργιακού δελτίου.

• Καλεί τα μέλη του και όλους τους συναδέλφους να συμμετάσχουν μαζικά στο απεργιακό συλλαλητήριο της Πέμπτης 13 Ιουνίου, στις 11 π.μ., στο ραδιομέγαρο της Αγ. Παρασκευής, στο πλαίσιο της γενικής απεργίας που προκηρύχθηκε ενάντια στο κλείσιμο της ΕΡΤ.

Περί μεταφραστικών μνημών, αύξησης της παραγωγικότητας και… κλοπής

 Πηγή: Mox

Την Παρασκευή 31 Μαΐου, η «Συνεργασία για τη Μετάφραση», όπως αποκαλούν τη νεοσύστατη πρωτοβουλία τους έξι μεταφραστικά γραφεία, μία εταιρεία μεταφραστικής τεχνολογίας, μία σχολή μετάφρασης και ένα μεταφραστικό διαδικτυακό φόρουμ, πραγματοποίησε μια δεύτερη «Συνάντηση για τη Μετάφραση», μετά την αντίστοιχη εκδήλωση που είχε πραγματοποιηθεί πριν από ένα χρόνο στο ίδιο μέρος. Πέρυσι η θεματική της εκδήλωσης των ποικίλων εταιρειών και επιχειρηματιών του κλάδου αφορούσε ασαφώς την Ευρωπαϊκή Ένωση και την «πιστοποίηση», παρακινώντας μας να τοποθετηθούμε δημόσια, από τη σκοπιά των εργαζόμενων μεταφραστών και μεταφραστριών, των οποίων τα συμφέροντα δεν ταυτίζονται με αυτά των εταιρειών, ούτε με «το καλό του κλάδου» (δείτε τη σχετική ανακοίνωση του ΣΜΕΔ εδώ). Η φετινή εκδήλωση, με περισσότερους διοργανωτές σε σχέση με πέρυσι, αφορούσε τα κάπως πιο φλέγοντα και πάγια θέματα της «παραγωγικότητας» και της «διασφάλισης της ποιότητας», τα οποία υποτίθεται ότι (πρέπει να) ενώνουν όλους τους διαβιούντες στο... «μεταφραστικό οικοσύστημα», όπως το έθετε το πρόγραμμα της εκδήλωσης.

Το κείμενο που ακολουθεί (και το οποίο μοιράστηκε την Παρασκευή 31/5 στον χώρο της εκδήλωσης) φιλοδοξεί να δει τα πράγματα, ξανά και πάντα, από τη δική μας μη «οικο-συστημική» σκοπιά. Από τη σκοπιά των εργαζόμενων που υποχρεούνται να δουλεύουν σε ένα όλο και πιο εντατικοποιημένο περιβάλλον, με εξευτελιστικές αμοιβές –η καταβολή των οποίων καθυστερεί για μήνες– και με ακραίες προθεσμίες. Ένα περιβάλλον όπου η κρίση αλλά και η έλλειψη συλλογικής κατοχύρωσης των δικαιωμάτων μας γίνονται εργαλεία στα χέρια των εργοδοτών, που διατηρούν στρατιές αναλώσιμων «συνεργατών», για τους οποίους η εξασφάλιση εργασίας συνδέεται με την προθυμία μειοδοσίας, με την ανοχή απέναντι στις καθυστερήσεις πληρωμής, με την αποδοχή εξαντλητικών ωραρίων και τον ανταγωνισμό με συναδέλφους, προκειμένου να πληρώνουμε επιπλέον και το δυσβάσταχτο κόστος της ασφάλισης, αφού για το κράτος, ακόμα και τις περιόδους που είμαστε άνεργοι, θεωρούμαστε «επιχειρηματίες».

Οι μεταφραστικές μνήμες είθισται να θεωρούνται κάτι «καλό για όλους τους επαγγελματίες της μετάφρασης». Ως εργαζόμενοι μεταφραστές-επιμελητές-διορθωτές έχουμε την τάση να αμφισβητούμε τέτοιου είδους «προαιώνιες αλήθειες». Ειδικά οι τεχνολογίες που σχετίζονται άμεσα με την εργασία μπορεί να είναι καλές ή κακές ανάλογα με τη σκοπιά από την οποία τις εξετάζει κανείς: από τη σκοπιά των εργαζόμενων ή από τη σκοπιά των εργοδοτών. Από τη δική μας σκοπιά, λοιπόν, των εργαζόμενων, οι μεταφραστικές μνήμες είναι καλές κυρίως για τους εργοδότες.

Θα ξεκινήσουμε από το πολύ απλό, δηλαδή από το κόστος αυτών των προγραμμάτων, που επιβαρύνει αποκλειστικά τον εργαζόμενο μεταφραστή. Θεωρούμε ότι οι μεταφραστικές εταιρείες θα πρέπει να παρέχουν δωρεάν στους μεταφραστές που εργάζονται σε αυτές (εσωτερικούς και εξωτερικούς) τις μεταφραστικές μνήμες τις οποίες χρησιμοποιούν. Ειδικά σήμερα, που οι περισσότεροι μεταφραστές αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης, που δεν είναι σε θέση να πληρώσουν ούτε τις ασφαλιστικές τους εισφορές, είναι προκλητικό οι εργοδότες να θεωρούν αυτονόητο ότι μας περισσεύουν μερικές εκατοντάδες ευρώ για να αγοράσουμε, για παράδειγμα, το TRADOS.

Αν παρ’ όλα αυτά αγοράσεις το TRADOS και το εγκαταστήσεις στον υπολογιστή σου, τότε κάνεις και κάτι άλλο χωρίς να το έχεις καταλάβει: έχεις μειώσει αυτομάτως την αμοιβή σου. Βάσει μιας απόφασης που λήφθηκε πίσω από την πλάτη μας και αποτελεί καθεστώς για όλες τις μεταφραστικές εταιρείες, κάθε λέξη που μεταφράζουμε αντιστοιχεί σε ένα ποσοστό ομοιότητας με τη μεταφραστική μνήμη – και πληρώνεται αναλόγως. Η ίδια η SDL TRADOS προωθούσε επίσημα τον κανόνα 30/60/100: δηλαδή αν χρεώνεις τη λέξη 0,04 ευρώ, τότε για επαναλήψεις και ομοιότητα 100% παίρνεις μόνο το 30%, ήτοι 0,012 ευρώ/λέξη, για ομοιότητα 99%-85% παίρνεις μόνο το 60%, ήτοι 0,024 ευρώ/λέξη, και για ομοιότητα 84% και κάτω παίρνεις το 100% της αμοιβής σου ανά λέξη. Εν ολίγοις, τη στιγμή που συμφωνείς με τον εργοδότη για τα 0,04 ευρώ, συμφωνείς ταυτόχρονα και για τα 0,012 ευρώ! Φανταστείτε τι συμβαίνει όταν η τιμή είναι 0,02 ευρώ ανά λέξη, γεγονός πολύ διαδομένο πλέον στη δουλειά μας «λόγω της οικονομικής κρίσης»... Φυσικά, όλα αυτά τα ποσοστά μπορούν να αλλάξουν ανάλογα με τις ορέξεις κάθε εταιρείας και τη διαπραγματευτική μας ικανότητα. Εάν αρνηθούμε αυτού του είδους τις εκπτώσεις και απαιτήσουμε να πληρωθούμε στο ακέραιο, απλούστατα δεν θα έχουμε δουλειά, οπότε πάνε τζάμπα και τα λεφτά που δώσαμε για το TRADOS.

Ο αντίλογος των εργοδοτών είναι αναμενόμενος: «Γιατί να πληρώνεσαι για κάτι που δεν κάνεις;» Προφανώς δεν έχει καμία σχέση με την αλήθεια αυτό το επιχείρημα. Εάν μεταφράσω μία λέξη, τότε η μετάφραση αυτής της λέξης είναι προϊόν της δικής μου εργασίας και άρα πρέπει να πληρώνεται το ίδιο, ανεξάρτητα από το αν η λέξη εμφανίζεται στο κείμενο μία φορά ή 10.000 φορές. Επίσης, ποιος μεταφραστής δεν ελέγχει τα «100% match» της μνήμης; Ουκ ολίγες φορές οι μεταφραστικές μνήμες περιέχουν μπαρούφες. Είτε τις διορθώνεις είτε όχι, συνεχίζεις να κάνεις μεταφραστική δουλειά που πρέπει να πληρώνεται στο ακέραιο. Τα ποσοστά ομοιότητας 75% ή 85% είναι απλώς μία ακόμα κραυγαλέα περίπτωση κλοπής της αμοιβής μας. Όπως γράφει και μια μεταφραστική εταιρεία στην ιστοσελίδα της, πρόκειται για «ολόκληρες προτάσεις που έχουν ήδη μεταφραστεί και τις οποίες ο μεταφραστής πρέπει μόνο να διορθώσει και όχι να μεταφράσει από την αρχή». Ανάλογα δηλαδή με τα ποσοστά ομοιότητας, ο μεταφραστής μετατρέπεται σε διορθωτή, και ο εργοδότης πίνει εις υγείαν του δισυπόστατου κορόιδου. Το ποσοστό κέρδους των εργοδοτών βάσει αυτού του μοντέλου είναι μάλλον ανυπολόγιστο, αφού μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη μετάφραση που έχεις κάνει και έχει αποθηκευτεί στη μεταφραστική μνήμη όσες φορές θέλουν. Από τη δουλειά δηλαδή που έκανες και πληρώθηκες άπαξ, μπορούν να κερδίζουν σε βάθος χρόνου και εις βάρος των επόμενων μεταφραστών που θα πέσουν επάνω στο «100% match» της μνήμης που θα έχεις φτιάξει εσύ.

Ας έρθουμε τώρα στην περίφημη παραγωγικότητα. Ακόμα κι εμείς οι εργαζόμενοι μεταφραστές βάζουμε συχνά στην άκρη την κριτική μας απέναντι στην εν λόγω τεχνολογία, γιατί φαινομενικά διευκολύνει την εργασία μας. Φαινομενικά, γιατί στην πραγματικότητα παραδεχόμαστε εμμέσως ότι αυξάνεται η παραγωγικότητά μας, κάτι που είναι σίγουρα καλό για τους εργοδότες, αλλά, όπως θα δείξουμε, όχι και για εμάς. Αύξηση της παραγωγικότητας σημαίνει ότι στον ίδιο χρόνο μεταφράζουμε περισσότερες λέξεις χρησιμοποιώντας κάποια μεταφραστική μνήμη. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι αμειβόμαστε ανάλογα με τον όγκο της δουλειάς μας. Μπορεί, αντίθετα, να σημαίνει ότι στον ίδιο χρόνο βγάζουμε περισσότερη δουλειά κερδίζοντας λιγότερα χρήματα, αφού, όπως δείξαμε παραπάνω, η χρήση της μεταφραστικής μνήμης συνεπάγεται μείωση της αμοιβής μας. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι θα πρέπει να δουλεύουμε περισσότερες ώρες και πιο εντατικά σε σχέση με πριν για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε. Όταν λοιπόν οι εργοδότες μιλάνε για αύξηση της παραγωγικότητας, για μας αυτό σημαίνει περαιτέρω μείωση της αμοιβής μας, περαιτέρω αύξηση του χρόνου εργασίας και περαιτέρω εντατικοποίηση της εργασίας μας.

Θα πρέπει επίσης να αναφερθεί εδώ η συνεχής πίεση που δεχόμαστε από τα μεταφραστικά γραφεία όσον αφορά τις (στενότατες) προθεσμίες παράδοσης. Στο βωμό αυτής της συνεχώς επικαλούμενης παραγωγικότητας, θεωρείται πλέον δεδομένο από τα γραφεία και από τους τελικούς πελάτες ότι μέσα σε μία μέρα μπορούμε να παραδώσουμε εξωφρενικό αριθμό σελίδων. Οι απαιτήσεις για περισσότερες σελίδες σε λιγότερο χρόνο, με αντίστοιχη βέβαια μείωση της ποιότητας και του χρόνου ελέγχου της μετάφρασης, έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση και της τελικής αμοιβής. Το βασικότερο ωστόσο πρόβλημα εδώ είναι η καλλιέργεια της αντίληψης ότι η μετάφραση είναι μια μηχανική εργασία, που μπορεί να εκτελεστεί με μεγάλη ευχέρεια σε σύντομο χρόνο – μια αντίληψη (και μια πρακτική τελικά) η οποία υποβαθμίζει ακόμα περισσότερο τη θέση του μεταφραστή.

Μιας και την αναφέραμε ήδη, λίγα λόγια ακόμα για την ποιότητα. Ποτέ άλλοτε δεν γίνονταν τόσες διακηρύξεις περί διασφάλισης της ποιότητας της μετάφρασης όσο σήμερα που, λόγω των μεταφραστικών προγραμμάτων τύπου TRADOS, η ποιότητα της μετάφρασης έχει πέσει τόσο χαμηλά. Μια ματιά στο «εγχειρίδιο» του καινούργιου μας πλυντηρίου αρκεί: Μπορεί να μην καταλάβουμε πώς «ενεργοποιείται», αλλά σίγουρα θα κερδίσουμε μια σπάνια σουρεαλιστική εμπειρία. Πιο σοβαρό όμως για μας είναι ότι η χρήση των περιβόητων εργαλείων διασφάλισης της ποιότητας έχει κάνει είδος προς εξαφάνιση τους επιμελητές και τους διορθωτές. Η επιμέλεια και η διόρθωση γίνονται σε πολλές περιπτώσεις από τον ίδιο τον μεταφραστή, χωρίς φυσικά να πληρώνεται για τις επιπλέον εργασίες. Εν ολίγοις, παρέχει δωρεάν εργασία που κανονικά θα έπρεπε να κάνουν οι συνάδελφοί του επιμελητές και διορθωτές. Αν λοιπόν οι εργοδότες κόπτονται πραγματικά για την ποιότητα των τελικών μεταφρασμάτων, ας πληρώσουν τους ειδικούς γι’ αυτό, δηλαδή τους επιμελητές και τους διορθωτές.

Τελειώνοντας, ας δηλώσουμε το προφανές: Δεν σκοπεύουμε να σπάσουμε τους υπολογιστές μας και να δουλεύουμε εφεξής υπό το φως του κεριού αγκαλιά με τριάντα τόμους λεξικών. Θέλουμε όμως να ρίχνουμε φως από τη δικιά μας σκοπιά σε ό,τι μας πλασάρεται πως γίνεται για το «καλό όλων μας». Δεν είμαστε όλοι το ίδιο, και κατά κανόνα το καλό των εργοδοτών δεν ισοδυναμεί με το καλό των εργαζόμενων.

Ως Σύλλογος Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών καλούμε όλους τους συναδέλφους να αντισταθούμε συλλογικά σε κάθε είδους αύξηση της παραγωγικότητας που θα οδηγήσει σε χειροτέρευση των όρων της εργασίας μας και της ζωής μας. Σε ό,τι αφορά τις αμοιβές μας, ήδη ο ΣΜΕΔ κινείται προς την κατεύθυνση του καθορισμού κατώτατων αποδεκτών αμοιβών για τους μεταφραστές, επιμελητές και διορθωτές, ενάντια στη γενικευμένη υποτίμηση της δουλειάς μας και στον υποβολιμαίο «μειοδοτικό» ανταγωνισμό που οι ίδιοι οι εργοδότες μάς έχουν επιβάλει. Σε αυτό το πλαίσιο, θα τεθεί και το αίτημα της κατάργησης όλων των μειώσεων των αμοιβών μας που βασίζονται στα ποσοστά ομοιότητας του προς μετάφραση κειμένου με τη μεταφραστική μνήμη και στην επαναληψιμότητα. Δεν πρόκειται να χαρίσουμε τίποτα από την αξία της δουλειάς μας σε καμιά τεχνολογία, σε καμιά εταιρεία και για κανένα «καλό μας».