Υποτιτλιστής Δεν Σημαίνει «Υπό»

Κανείς απ’ όσους δραστηριοποιούνται στον τομέα του υποτιτλισμού δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι οι μεταφραστές-υποτιτλιστές και επιμελητές αποτελούν την κινητήρια δύναμη που καθιστά δυνατή την παρακολούθηση από το ευρύ κοινό στην Ελλάδα αλλόγλωσσων (τώρα πια και ομόγλωσσων) προγραμμάτων κάθε είδους.

Ωστόσο, όλοι εμείς −οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι «ανεξάρτητοι» και «εξωτερικοί» συνεργάτες, όπως θέλουν να μας αποκαλούν οι εταιρείες υποτιτλισμού στις οποίες παρέχουμε τις υπηρεσίες μας− έχουμε μετατραπεί σε θεατές της διαρκούς υποβάθμισης και, σήμερα πλέον, της εξαθλίωσης του κλάδου μας. Οι χαμηλότατες αμοιβές, οι παρωχημένες τεχνολογίες και η επιβάρυνσή μας με ένα εξαιρετικά μεγάλο κομμάτι των λειτουργικών εξόδων έχει οδηγήσει στην απαξίωση του κόπου, της πείρας και των γνώσεών μας για το αντικείμενο, ενώ οι απαιτήσεις των διευθυντών των εταιρειών υποτιτλισμού, σε συνεργασία με τα τηλεοπτικά κανάλια και τις εταιρείες διανομής, ολοένα αυξάνονται, με αποτέλεσμα συχνά να γινόμαστε θύματα στυγνού εκβιασμού.

Τα αποτελέσματα αυτής της κατάστασης, η οποία τρέφεται και συντηρείται σημαντικά και από τη δική μας αδράνεια, είναι κάτι περισσότερο από εμφανή: Το επάγγελμα μετατρέπεται σε πάρεργο, παρατηρείται ολοένα και χειρότερη ποιότητα μεταφράσεων και χρονισμού, κυριαρχεί ο αρνητισμός, η εγκατάλειψη του κλάδου και ο έντονος ανταγωνισμός ανάμεσά μας και, φυσικά, η υποχώρηση στα προστάγματα και στις κατευθύνσεις των «μεσαζόντων» συνεχίζεται.

Αν διδαχτήκαμε κάτι τα τελευταία χρόνια στον επαγγελματικό στίβο του υποτιτλισμού και της μεταγλώττισης, αυτό είναι ότι οι αποδοχές μας δεν θα αυξηθούν ποτέ, αντίθετα θα μειωθούν, ότι πρέπει να μεταφράζουμε ό,τι πέσει στα χέρια μας, γιατί αν δεν το κάνουμε εμείς, θα το κάνει κάποιος άλλος, ότι τα συμφωνητικά με τον εργοδότη μας εξαντλούνται σε μια τηλεφωνική συνομιλία ή ένα e-mail, ότι αυτό που μετράει είναι η ταχύτητα της εργασίας και όχι η ποιότητά της, ότι οι μεσάζοντες είναι πιο σημαντικοί από τους ίδιους τους δημιουργούς, ότι μπορούμε να κάνουμε τα πάντα (μετάφραση, χρονισμό, επιμέλεια) και να πληρωνόμαστε μόνο για το ένα απ’ αυτά. Ο επαγγελματικός μας χώρος δηλαδή μας δίδαξε πως δεν είναι πλέον δυνατόν να εξαρτόμαστε από τις «διαθέσεις» και τα επιχειρηματικά πλάνα του εκάστοτε εργοδότη που μας αναθέτει μια δουλειά.

Τη στιγμή λοιπόν που ιδιοκτήτες εταιρειών υποτιτλισμού το σκάνε από τη χώρα για να μην πληρώσουν όσα χρωστάνε στους εργαζόμενους, τα κανάλια εφαρμόζουν πολιτική εξοικονόμησης χρημάτων, προβάλλοντας τα προγράμματα που έχουμε ήδη υποτιτλίσει-μεταγλωττίσει σε επαναλήψεις (χωρίς να μπαίνουν φυσικά στον κόπο να μας αποζημιώσουν έστω και στο ελάχιστο για τη νέα εκμετάλλευση του έργου μας), οι εταιρείες υποτιτλισμού διακόπτουν τη συνεργασία τους με επαγγελματίες που εργάζονται γι’ αυτές εδώ και χρόνια (χωρίς βέβαια να τους καταβάλλουν κανενός είδους αποζημίωση) και η πλειονότητα των εταιρειών υποτιτλισμού εκμεταλλεύεται τη σημερινή δυσχερέστατη οικονομική συγκυρία στην Ελλάδα για να ασκήσει περαιτέρω πιέσεις και τελικά να μας καταβαραθρώσουν σε έναν εργασιακό μεσαίωνα, η ανοχή μας ως επαγγελματιών και ως εργαζομένων έχει πλέον εξαντληθεί!

Έχει έρθει η ώρα να τους θυμίσουμε ότι δεν είμαστε μηχανές, αλλά άνθρωποι, και να αγωνιστούμε για:

• Άμεση αναγνώριση των πνευματικών δικαιωμάτων στην εργασίας μας.
• Καταβολή δίκαιων αμοιβών από τις εταιρείες υποτιτλισμού, τις εταιρείες διανομής, τα τηλεοπτικά κανάλια και τους ιδιώτες.
• Ουσιαστική διάκριση ανάμεσα στο είδος και στον τύπο της εργασίας που αναλαμβάνουμε να μεταφράσουμε, καθώς δεν είναι όλες οι ταινίες ίδιες, ούτε φυσικά και όλα τα ντοκιμαντέρ.
• Τιμολόγηση των προγραμμάτων προς μεταγλώττιση με τη λέξη μεταφράσματος και όχι ανά λεπτό προγράμματος.
• Άμεση καταβολή των δεδουλευμένων μας στο τέλος κάθε μήνα − και όχι όποτε εξυπηρετεί τον εργοδότη μας.
• Λογικές προθεσμίες παράδοσης των έργων.
• Πρόσβαση σε εξειδικευμένα προγράμματα υποτιτλισμού, για να μην ευτελίζουμε το αντικείμενό μας με προγράμματα που εξυπηρετούν άλλους σκοπούς (word, open office κτλ.), που προορίζονται για ερασιτέχνες (subtitle workshop) ή με παρωχημένες τεχνολογίες της δεκαετίας του 1980 (vdpc).
• Παροχή του πλήρους σεναρίου και βίντεο για κάθε ταινία, ντοκιμαντέρ ή σειρά που αναλαμβάνουμε να υποτιτλίσουμε ή να μεταγλωττίσουμε.
• Αναγνώριση όλων των εργασιακών δικαιωμάτων των συναδέλφων που δουλεύουν εσωτερικοί στις εταιρείες υποτιτλισμού και στα τηλεοπτικά κανάλια.
• Αναγραφή του ονόματός μας στο τέλος κάθε σειράς, ταινίας και ντοκιμαντέρ που προβάλλεται στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο ή πωλείται ως DVD.
• Τέλος στη μεταπώληση δωρεάν υποτίτλων, που «ψαρεύουν» στο διαδίκτυο οι εταιρείες υποτιτλισμού, ή τουλάχιστον αποζημίωση των δημιουργών τους.
• Πληρωμή του μεταφραστή κάθε φορά που μια εταιρεία υποτιτλισμού πουλά την εργασία του σε κάποια άλλη, για να τη μεταπωλήσει κι αυτή με τη σειρά της σε κάποιο τηλεοπτικό κανάλι.

Για να συζητήσουμε αυτά και όλα τα υπόλοιπα προβλήματα του χώρου μας και να καθορίσουμε συλλογικά τις κινήσεις μας από εδώ κι εμπρός, καλούμε σε ανοιχτή συνέλευση όλους τους συναδέλφους υποτιτλιστές στα γραφεία του ΣΜΕΔ (Μαυρικίου 8 και Μαυρομιχάλη, Νεάπολη Εξαρχείων) τη Δευτέρα 28 Ιουνίου, στις 18:00.

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΩΝ ΕΠΙΜΕΛΗΤΩΝ ΔΙΟΡΘΩΤΩΝ