Πρακτικά Συνέλευσης 18ης Οκτωβρίου

ΑΝΟΙΧΤΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΩΝ – ΕΠΙΜΕΛΗΤΩΝ
Πρακτικά και αποφάσεις ολομέλειας Κυριακής, 18 Οκτωβρίου 2009

ΤΟΠΟΣ
Booze Cooperativa, Κολοκοτρώνη 57 (1ος όροφος), Αθήνα

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ
Σχεδόν δύο (2) ώρες
[Προγραμματισμένη ώρα έναρξης 17.00, διαθεσιμότητα ορόφου 17.45-20.00]

ΟΓΚΟΣ ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗΣ
Περίπου 40 μέλη

ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ
1 Έκτακτη ενημέρωση για το χώρο του υποτιτλισμού

2 Λειτουργία υπάρχουσας ηλεκτρονικής λίστας, νέου ηλεκτρονικού forum

3 Ερωτηματολόγιο καταγραφής του επαγγελματικού μας χώρου
[Δεν επήρκεσε ο χρόνος για το 3. Εκκρεμεί για την επόμενη συνέλευση.]

4 Συγκρότηση ομάδων προεργασίας: α) ασφαλιστικών / φορολογικών ζητημάτων, β) ανάπτυξης επαφών με συναδέλφους στην επαρχία, γ) χαρτογράφησης μεταφραστικών γραφείων, εταιρειών υποτιτλισμού



[Δεν επήρκεσε ο χρόνος για το 4. Εκκρεμεί για την επόμενη συνέλευση: Συναποφασίστηκε μόνον ένα πεδίο προεργασίας, καθώς συνάδελφοι προσφέρθηκαν και εξουσιοδοτήθηκαν από την ολομέλεια να χαρτογραφήσουν το χώρο του υποτιτλισμού.]

Ημερομηνία επόμενης ανοιχτής συνέλευσης: Κυριακή, 1 Νοεμβρίου 2009

[Εξοφλήθηκε από τη διοικούσα επιτροπή το ποσό που είχε καταβληθεί από μέλος σε τυπογραφείο για την παραλαβή της αφίσας της συνέλευσης της 27ης Σεπτεμβρίου 2009.]


«ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΛΙΣΤΑΣ, ΝΕΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΦΟΡΟΥΜ»
Μέλος πρότεινε το νέο forum να είναι δωρεάν μορφής.

Μέλος έθεσε ζήτημα δεοντολογικών ρητρών για τη λειτουργία του νέου forum.

Παρενθετικά, συζητήθηκε ακροθιγώς η χρησιμότητα επίσημου site του σωματείου. Από πολλά μέλη θεωρήθηκε επιβεβλημένη η δημιουργία τέτοιου site, σύντομα μετά την ίδρυση του σωματείου. Αναφέρθηκε ως απλή δυνατότητα ενός επίσημου site η ενσωμάτωση / παραπομπή στο forum και ως ετήσιο κόστος του site το ποσό των εκατό (100) περίπου ευρώ – πέραν του συνολικού κόστους δημιουργίας του, εκτός αν υποτεθεί ότι θα ετοιμαστεί από προγραμματιστές, σχεδιαστές / γραφίστες κ.ά. κατόπιν δωρεάς.

Ύστερα από ολιγόλεπτη σχετική συζήτηση, η ολομέλεια κατέληξε στα εξής: επίσημες ανακοινώσεις – δηλαδή α) καλέσματα στις συνελεύσεις μας, β) αναρτήσεις πρακτικών των συνελεύσεών μας και γ) τυχόν έκτακτα επίσημα ψηφίσματα ολομελειών– να δημοσιεύονται σε λίστα και blog / blog-mail (επίσημη ηλεκτρονική διεύθυνση της Πρωτοβουλίας μες στο blog της)*, άρα να διατηρηθεί η «παραδοσιακή» έως σήμερα επίσημη ενημέρωση των μελών και λοιπών συναδέλφων.
Προτάθηκε οι παραπάνω τρεις τύποι επίσημων ενημερώσεων να μη δημοσιεύονται ακόμη στο forum, και μάλιστα το τελευταίο να είναι «αυτοαναφορικό», όπου όλα τα μέλη μπαίνουν για να συνεισφέρουν ιδέες ή να προβαίνουν σε ενστάσεις ως προς ελλείψεις, λειτουργικά κωλύματα, θεματικές ενότητες κ.τ.ό.

* Διαχείριση του blog και του blog-mail: Μόνον τέσσερα (4) μέλη μοιράστηκαν προ μηνών και γνωρίζουν τους σημερινούς κωδικούς πρόσβασης, κυρίως με το σκεπτικό «αν διαρρεύσει κάτι, να ξέρουμε ποιους να κατηγορήσουμε», όπως ειπώθηκε. Ένα (1) από τα μέλη αυτά, που είχε τους κωδικούς, δήλωσε ότι δεν έχει αναμειχθεί ή συμβάλει στη διαχείριση του blog και του blog-mail, έτσι από σήμερα απαλλάσσεται και τυπικά από τη διαχείριση. Άρα, οι κωδικοί πρόσβασης πρόκειται να αλλάξουν.

Μέλος διαφώνησε με άμεση έναρξη του forum και ταυτόχρονη λειτουργία της λίστας και του blog. Περιγράφοντας την –εύλογη– παύση της Πρωτοβουλίας αμέσως μόλις ιδρυθεί επίσημα το σωματείο, αξίωσε ως προαπαιτούμενο την επίσημη ολική διαγραφή της παρούσας ηλεκτρονικής συλλογής προαιρετικών καρτελών** μεταφραστών και επιμελητών, με ονοματεπώνυμα, γενικά επαγγελματικά στοιχεία, ηλεκτρονικές διευθύνσεις μελών της Πρωτοβουλίας.

Η ολομέλεια οδηγήθηκε στο συμπέρασμα ότι οι διαχειριστές των προαιρετικών καρτελών θα προβούν υπεύθυνα, παρουσία και άλλων μελών, σε ολική επίσημη διαγραφή τους αμέσως μετά την επίσημη ίδρυση του σωματείου.
[Προτάθηκε να συμβουλευτούμε το δικηγόρο που συνέταξε το καταστατικό του υπό ίδρυση σωματείου.]

** Προαιρετικές καρτέλες: Σε αυτές έχουν πρόσβαση μόνον τα (2) μέλη που διαχειρίζονται σήμερα το blog-mail. Μόνον ένα (1) από τα ίδια μέλη είχε αναλάβει να συγκεντρώνει τις καρτέλες.

ΕΠΙΣΗΜΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ
Α/Ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία να διατηρηθεί η υπάρχουσα λίστα και να αρχίσει παράλληλη δοκιμαστική λειτουργία του νέου ηλεκτρονικού forum. Εφόσον εκλογές Δ.Σ. κ.λπ. του σωματείου δεν αναμένονται πριν τον Ιανουάριο, συναποφασίστηκε ένα δοκιμαστικό τρίμηνο αρχικής πειραματικής λειτουργίας του forum ως αυτοαναφορικού και σίγουρα κλειστού σε δικτυακές μηχανές αναζήτησης.
Β/Συναποφασίστηκε να αναρτηθεί εκ νέου στη λίστα η πιλοτική διεύθυνση του forum, καθώς και οδηγίες δωρεάν εγγραφής μας σε αυτό.
Γ/Συναποφασίστηκε αλλαγή κωδικών πρόσβασης σε blog / blog-mail, ώστε να πάψει να εμπλέκεται ένας (1) πρώην «άτυπος» διαχειριστής τους.
[Καταγράφηκε μία (1) αρνητική ψήφος για το Α.]


«ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΕ BLOG / BLOG-MAIL»
Λόγω ένστασης που προβλήθηκε πρόσφατα στη λίστα μετά την αποστολή αυτούσιου δελτίου Τύπου τρίτου φορέα μέσω του blog-mail, τέθηκαν και συζητήθηκαν ζητήματα διακίνησης πληροφοριών και περιεχομένου σε αυτά τα κατεξοχήν αντιπροσωπευτικά ηλεκτρονικά μέσα της Πρωτοβουλίας.

Τι ανακοινώνεται τελικά στο blog και από το blog-mail;
Η ολομέλεια έκρινε ιδιαίτερα δύσκολο και εν τέλει αδύνατον να ορίζεται ή να φιλτράρεται, έστω και από εξουσιοδοτημένους διαχειριστές, το περιεχόμενο κάθε είδους ανακοινώσεων προς / από blog και blog-mail.

ΕΠΙΣΗΜΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ
Δ/Ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία αναρτήσεις στο blog και εξερχόμενα μηνύματα από το blog-mail, οποιουδήποτε περιεχομένου, να επικυρώνονται απαρέγκλιτα από την ολομέλεια, δηλαδή να λογίζονται ως επικυρωμένες ανακοινώσεις τα εξής: α) καλέσματα σε συνελεύσεις μας, β) αναρτήσεις πρακτικών συνελεύσεών μας, γ) έκτακτα επίσημα ψηφίσματα συνελεύσεών μας.
Ε/Ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία να αναρτώνται αποκλειστικά και μόνο στη λίστα ενημερώσεις τρίτου τύπου, οποιουδήποτε περιεχομένου, οι οποίες δεν έχουν προαποφασιστεί επίσημα σε ολομέλεια.
[Καταγράφηκε από μία (1) αρνητική ψήφος για τα Δ και Ε.]


«ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΥΠΟΤΙΤΛΙΣΜΟΥ»
Δύο (2) μέλη ενημέρωσαν για πρώτη φορά ολομέλεια της Πρωτοβουλίας αναφορικά με το χώρο του υποτιτλισμού.
Πώς και πού απασχολούνται υποτιτλιστές; Ποιος είναι ο σημερινός τρόπος κοστολόγησης εργασιών τους; Ποια κύρια προβλήματα αμοιβών / ασφαλιστικά αντιμετωπίζουν; Ποιοι θα μπορούσαν να είναι οι πρώτοι συνδικαλιστικοί στόχοι συναδέλφων που εργάζονται στο χώρο του υποτιτλισμού;

Περιέγραψαν τις εξής βασικές «κατηγορίες» υποτιτλιστών, πάντοτε μέσω νέων και απαιτητικών στην πρακτική και χρήση λογισμικών:
1) υποτιτλιστές στους οποίους ανατίθεται μετάφραση και χρονισμός (κειμένου),
2) υποτιτλιστές στους οποίους ανατίθεται μετάφραση κειμένου ήδη προσαρμοσμένου σε «κομμένα πινακάκια».

Υποτιτλιστές βρίσκουμε σε τηλεόραση, DVD, κινηματογράφο – και όχι μόνον εντός Ελλάδας, καθώς διευρύνεται η αγορά εργασίας (βλ. ζήτηση ελληνικών υποτίτλων) και στο εξωτερικό.

Υποτιτλιστές εργάζονται συνήθως παρακολουθώντας εικόνα και έχοντας στα χέρια τους σενάριο εκπομπής / ταινίας. Κατά κανόνα, η εργασία ανατίθεται και παραδίδεται μέσω e-mail, δηλαδή η δουλειά γίνεται από το σπίτι – πλην ελαχίστων εξαιρέσεων (βλ. παρακάτω).

Η πρακτική / εκπαίδευση μεταφραστή στο πεδίο του υποτιτλισμού περιγράφηκε ως δύσκολη, ιδίως επειδή σχετίζεται με νέα τεχνολογία. Εντούτοις, κάποιες εταιρείες υποτιτλισμού ατυχώς χρησιμοποιούν ακόμη λογισμικό της δεκαετίας του 1980. Άλλες δεν αναθέτουν εργασία με σενάριο, με αποτέλεσμα να γίνεται όλη η δουλειά εξ ακοής.

Κατά κύριο λόγο, η εργασία ενός υποτιτλιστή κοστολογείται σήμερα ανά τρέχον λεπτό εκπομπής / ταινίας, και όχι ανά λέξη. Η συνήθης σημερινή αμοιβή είναι ένα (1) ευρώ ανά λεπτό. Αν λοιπόν η εκπομπή διαρκεί τριάντα (30) λεπτά, ο υποτιτλιστής λαμβάνει τριάντα (30) ευρώ. Άρα, υποχρεώνεται να εργάζεται με πολύ μεγάλη ταχύτητα προκειμένου να εξασφαλίσει ένα ικανοποιητικό «ημερομίσθιο».
Σήμερα, παραδίδοντας μετάφραση και χρονισμό, ένας έμπειρος υποτιτλιστής λαμβάνει πενήντα (50) ευρώ μεικτά περίπου ως ανώτερο «ημερομίσθιο».
(Ενδεικτικά, μια εκπομπή 50 λεπτών –άρα αμειβόμενη με 50 ευρώ– αντιστοιχεί σε μετάφρασμα 4.500 λέξεων. Μια διαίρεση αρκεί για να δει κανείς πόσο χρεώνεται η «λέξη» στον υποτιτλισμό. Ας σημειωθεί ότι στην παραπάνω τιμή περιλαμβάνεται συχνά και χρονισμός, και επιμέλεια.)

Οι περισσότεροι υποτιτλιστές εργάζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες, με «μπλοκάκι». (Αναφέρθηκε ότι μία εταιρεία υποτιτλισμού εδρεύει στην Κύπρο και αποπληρώνει με τραπεζικά εμβάσματα τους υποτιτλιστές.)

Λόγω των σημερινών άθλιων αμοιβών υποτιτλισμού, οι περισσότεροι δεν ζουν από το επάγγελμα. Πολλοί ασκούν το επάγγελμα ως part-time. Επίσης, παρατηρείται πολύ έντονη «κινητικότητα» στο χώρο του υποτιτλισμού, δηλαδή σήμερα υποτιτλιστές, αλλά και λοιπό προσωπικό εταιρειών υποτιτλισμού «εναλλάσσονται» συχνά ανά δίμηνο ή τρίμηνο.

Μόνο στο πολύ μικρό κομμάτι των φεστιβάλ κινηματογράφου δραστηριοποιούνται επί χρόνια σταθεροί υποτιτλιστές και, επίσης, δίνονται υψηλότερες αμοιβές. Εκεί, η ίδια η εταιρεία παραγωγής διαθέτει χρονιστή, άρα στον υποτιτλιστή ανατίθενται κυρίως μεταφράσεις.

Έστω ότι ένας υποτιτλιστής διαθέτει πολλή προϋπηρεσία, μεγάλη εμπειρία γύρω από υπολογιστές και εργάζεται με υψηλή ταχύτητα: Ακόμα και έτσι, σήμερα κερδίζει χίλια διακόσια (1.200) ευρώ περίπου το μήνα.

Λόγου αυξημένου όγκου ή/και κακής οργάνωσης της παραγωγής, συχνά σήμερα μια ίδια δουλειά «σπάει», δηλαδή ανατίθεται σε πολλούς υποτιτλιστές. Με αυτόν τον τρόπο, όμως, ευνοούνται μόνον οι εργοδότες, διότι καθένας υποτιτλιστής λαμβάνει χαμηλή αμοιβή. Επιπλέον, οι υποτιτλιστές δεν μπορούν εύκολα να γνωριστούν και να συνεννοηθούν μεταξύ τους – π.χ. δεν κοινοποιούνται από τους εργοδότες τα e-mail άλλων υποτιτλιστών, ακόμα και όταν τους έχει ανατεθεί μια ίδια δουλειά.

Όπως αναφέρθηκε, «υπάρχει πολλή δουλειά» στο χώρο του υποτιτλισμού. Ωστόσο, ακριβώς αυτή η αύξηση του όγκου εργασίας έχει επιφέρει σήμερα τα εξής που τείνουν να γενικευτούν:
1) «υποτιτλιστικά γραφεία-καμία σχέση με το αντικείμενο», που απλώς θέλουν κομμάτι από την πίτα,
2) «φαινόμενο υπεργολαβίας»,
3) «συμπίεση αμοιβών προς τα κάτω».

Ασφαλιστικά: Όπως οι περισσότεροι μεταφραστές, και οι υποτιτλιστές ασφαλίζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες στον ΟΑΕΕ για παροχή υπηρεσιών μετάφρασης. Ωστόσο, μια εταιρεία επικαλούμενη τη νομοθεσία περί φασόν και θεάματος ακροάματος, που εντάσσει τους μεταφραστές σε ασφάλιση ΙΚΑ (ποσοστό ασφαλιστικών εισφορών σε κάθε απόδειξη που κόβεται με μπλοκάκι – δεν υπάρχουν επιδόματα), επιλέγει να ασφαλίσει τους συνεργάτες της με αυτό το καθεστώς. Αυτό γεννά ιδιαίτερα προβλήματα διότι αυτήν τη στιγμή κανείς άλλος στην αγορά δεν ενδιαφέρεται να πληρώσει εισφορές ΙΚΑ σε εξωτερικό συνεργάτη, αλλά και κάνει αδύνατη τη συνεργασία με γραφεία του εξωτερικού, τα οποία είτε εντός είτε εκτός ΕΕ έχουν τιμές φιξ και δεν ασχολούνται με «τα ασφαλιστικά ζητήματα του καθενός».

Ενδεικτικά, κάθε εταιρεία του χώρου πρέπει να απασχολεί υπευθύνους οργάνωσης παραγωγής (project managers), διάφορους τεχνικούς, υποτιτλιστές, επιμελητές.
Μόνον όμως μία εταιρεία του χώρου απασχολεί επιμελητή, η ίδια και μοναδική εταιρεία (όχι κανάλι) που ασφαλίζει με μπλοκάκι στο ΙΚΑ.
Με άλλα λόγια, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, οι υποτιτλιστές σήμερα πληρώνουν ΤΕΒΕ, υποχρεώνονται να παραδίδουν «διορθωμένη» μετάφραση, αλλά και χρονισμό, πάντοτε για την ίδια και αυτή αμοιβή.
Μόνον η κρατική Τηλεόραση δίνει δουλειά σε αναδόχους: Οποιαδήποτε εταιρεία υποτιτλισμού και μεταγλώττισης κατεβεί σε διαγωνισμούς της κρατικής Τηλεόρασης και πράγματι οριστεί ετήσιος ανάδοχος, καλείται να αναλάβει τα πάντα οργανωμένα, άρα να απασχολεί επίσης επιμελητή.
Ας υπογραμμιστεί ότι μόνον ένας τηλεοπτικός σταθμός (μη κρατικός) στελεχώνει δικό του υποτιτλιστικό τμήμα, και μάλιστα με καθεστώς ΙΚΑ.
Στο πεδίο του κινηματογράφου κάποιοι εργοδότες είναι εταιρείες κολοσσοί, που αναλαμβάνουν παραγωγή, διανομή και υποτιτλισμό μαζί.
Πρόσφατα εταιρεία παραγωγής προϊόντων ήχου (π.χ. μιξάζ) στελέχωσε δικό της υποτιτλιστικό τμήμα.

Υποτιτλιστής εργάζεται σε εταιρεία έξι (6) έτη, διάστημα κατά το οποίο δεν έγιναν κανενός είδους αυξήσεις. Η ίδια εταιρεία ανακοίνωσε πρόσφατα ότι, αν δεν αλλάξουν τα συμβόλαιά της με συμβαλλόμενο κανάλι, δεν θα προβεί σε αυξήσεις αμοιβών.

Άλλο πρόβλημα που τέθηκε είναι ότι οι υποτιτλιστές δεν έχουν πνευματικά δικαιώματα: Παλιότερα αυτή η κατάσταση ίσχυε ως άγραφος νόμος, σήμερα όμως σε συμβάσεις έργου περιλαμβάνονται ακόμα και ειδικές ρήτρες «παραχώρησης πνευματικών δικαιωμάτων», που υπογράφονται από τη συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων στο χώρο.
Εργοδότες προβάλλουν ξανά και ξανά δουλειά (πνευματικό έργο) ενός υποτιτλιστή χωρίς καν ο τελευταίος να ερωτηθεί, πόσω μάλλον να του καταβληθεί ποσοστό πνευματικών δικαιωμάτων.

Συχνά εργοδότες ζητούν υποτιτλισμό εκπομπής ιαπωνικής, π.χ., γλώσσας αναθέτοντας ελληνική μετάφραση σεναρίου στη γερμανική, π.χ., γλώσσα, με εύλογο αποτέλεσμα να γίνεται πιο χρονοβόρα η εργασία μιας κακής, αναπόφευκτα, μετάφρασης.

Σε αρκετές περιπτώσεις το όνομα υποτιτλιστή αναγράφεται στο αντίστοιχο έργο.
Σε άλλες περιπτώσεις αναγράφεται μόνον η επωνυμία εταιρείας – ανάλογα με την πολιτική εργοδότη.

Εταιρεία αμερικανικών συμφερόντων υποχρεώνει υποτιτλιστές να υπογράφουν συμβάσεις έργου με ρήτρα «εμπιστευτικότητας», δηλαδή αξιώνει να μην αναφέρουν στοιχεία της αυτής εταιρείας σε τρίτους.
[Μέλος υποσχέθηκε να μας προσκομίσει διαθέσιμή του σύμβαση έργου υποτιτλισμού περιέχουσα τέτοια ρήτρα «εμπιστευτικότητας».]

Οι υποτιτλιστές είναι κατεξοχήν διασκορπισμένοι.
Εξαιτίας της προαναφερόμενης μεγάλης «κινητικότητας», υφίστανται σοβαρές δυσχέρειες συνδικαλιστικής οργάνωσης, καθώς κρίθηκε ότι χονδρικά τριάντα έως σαράντα τοις εκατό (30-40%) υποτιτλιστών παραμένουν στο επάγγελμα.
Κρίθηκε λοιπόν απαραίτητο να κάνουμε ένα πλησίασμα γνωριμίας έστω με μερίδα υποτιτλιστών, καθώς και διερεύνηση διαθέσεων συνδικαλισμού ή μη.
[Εξουσιοδοτήθηκαν από την ολομέλεια δύο (2) συνάδελφοι να χαρτογραφήσουν περαιτέρω το χώρο του υποτιτλισμού, β) να προσεγγίσουν –π.χ. μέσω e-mail– περισσότερους υποτιτλιστές και να τους ενημερώσουν για το υπό ίδρυση σωματείο μας, προκειμένου να καθοριστούν μελλοντικές δράσεις επίλυσης εργασιακών προβλημάτων, γ) να συντάξουν σχετικό «κείμενο επικοινωνίας», που αποφασίστηκε ομόφωνα να αναρτηθεί σύντομα στη λίστα.]